سندرم پای بیقرار

 

سندرم پای بیقرار یک اختلال حسی حرکتی است که به صورت یک احساس تمایل شدید در حرکت دادن پاها و گاهی سایر قسمت های بدن بروز می کند که می تواند با ناراحتی ، درد، مورمور شدن و بیحسی در پاها یا دیگر قسمت های بدن همراه باشد که با استراحت و عدم فعالیت به خصوص در شبها شدیدتر شده و با فعالیت کاهش می یابد.

علت بروز سندرم

دلایل  این سندرم به سه گروه تقسیم می شود:

• نوع اولیه یا ایدیوپاتیک که معمولاً یک الگوی فامیلی و ژنتیکی دارد .
• نوع ثانویه که درارتباط بابیماریهای دیگر دیده می شود که در رأس آنها آنمی فقر آهن قرار دارد.

از دیگر بیماری های زمینه ای که با این سندرم همراه است می توان از حاملگی به خصوص در سه ماهه آخر بارداری به دلیل تغییرات هورمونی، کمبود فولات ونارسایی کلیه در بیماران کلیوی مرحله انتهایی که تحت همودیالیز قرار می گیرند،نام برد.

وجود کمبود آهن در هر سه بیماری مرتبط با سندرم ثانویه، یعنی بیماری کلیوی مرحله انتهایی، کم خونی فقر آهن و حاملگی نشان دهنده اهمیت کمبود آهن در ایجاد این بیماری میباشد. همچنین در بیماران با آنمی فقر آهن این سندرم با سطح فریتین سرم ارتباط مستقیم دارد.

نکته:

• بعضی از انواع داروها همچون داروهای ضدتهوع، داروهای آنتی سایکوتیک، داروهای ضدافسردگی و داروهای درمان سرماخوردگی و یا آلرژیکه شامل آرام بخش آنتی هیستامین هستند، می‌توانند بیماری را شدیدتر نمایند.
• سایر عواملی که می‌تواند باعث ابتلا به سندرم پای بی قرار شود شامل مصرف الکل و بی خوابی است. بهبود خواب و ترک مصرف الکل می‌تواند به بهبود بیماری کمک نماید.

علائم

افراد مبتلا به سندرم پای بی قرار دچار احساستی ناراحت کننده در پاها (بعضی اوقات در دست یا سایر اعضای بدن) و نیازی شدید به تکان دادن پاها برای آسایش از این مشکل دارند. بیماری باعث انواع احساسات از جمله سوزن سوزن شدن، خارش، ضربان و کوبیدن، سوزش، کشش و خزیدن چیزی در پاهای فرد مبتلا می‌شود. نوسان شدت علایم سندرم پای بیقرار عادی بوده و می‌تواند رخ دهد.

این مشکلات معمولا هنگام دراز کشیدن و یا نشستن طولانی مدت برروی صندلی ماشین، هواپیما و یا سینما رخ دهد. علایم سندرم پای بیقرار با تکان دادن پا و یا ایستادن بهتر شده و کم تر آزار می‌دهد. این علایم می‌تواند باعث مشکل در خوابیدن، خواب آلودگی روزانه و کاهش کیفیت زندگی شود.

درمان

هدف از درمان این بیماری از بین بردن علائم و بهبود وضعیت کیفی زندگی و کاهش پیامدهای نامطلوب برای بیماران می باشد . در موارد خفیف بیماری درمان غیر دارویی شامل تغییر الگوی خواب ، رژیم غذایی مناسب و ورزش و فعالیت توصیه میگردد. در صورت  شدید بودن علایم می توان از درمان دارویی با دوپامینرژیک ها، اوپیوئیدها، بنزودیازیین و ضد تشنج ها  استفاده کرد. لازم به ذکر است در فرم ثانویه ، از بین بردن علت زمینه ای مهمترین و بهترین روش درمان است.

از آنجاییکه بعضی اوقات سندرم پای بی قرار می‌تواند بدلیل مشکلات تغذیه‌ ای باشد، بعضی اوقات خوراکی ها و بعضی از انواع مکمل می‌تواند در درمان بیماری موثر باشد. این مکمل ها شامل آهن ،فولیک اسید،ویتامین Bومنیزیم می‌باشد. مصرف این مکمل ها پس از آنجام آزمایش و با دستور پزشک ممکن است بتواند به شما کمک نماید. مصرف خوراکی‌های حاوی این مکمل ها هم ممکن است به شما در بهبود بیماری کمک نماید.

تغییرات ساده سبک زندگی  نقش مهمی در آرام کردن بیماری بهمراه دارند. نکاتی که در ادامه بیان می‌کنیم می‌توانند کمک بزرگی برای شما باشند:

• حمام و ماساژ: حمام آب گرم و ماساژ پاها می‌تواند کمک بزرگی برای آرام کردن پاهای شما باشد.
• کمپرس آب گرم و یا آب سرد: استفاده از کمپرس های آب گرم و سرد مفید بوده، بسته به اینکه کدام بیشتر بر شما تاثیر می‌گذارد از کمپرس سرد یا گرم استفاده نمایید.
• استفاده از تکنیک های آرام کننده:. تکنیک های آرام کننده (relaxation) همچون یوگا و مدیتیشن بخصوص قبل از خواب ممکن است بتواند به شما کمک نماید.
• برنامه ریزی مناسب برای خواب: خستگی می‌تواند باعث بدتر شدن شدت سندرم پای بی قرار شود، پس حفظ بهداشت خواب بسیار مهم می‌باشد. دریافت خواب مناسب و همچنین برنامه ریزی مناسب برای خواب و محیط آرام بخش خواب می‌تواند به شما کمک نماید.
• ورزش و تمرنیات بدنی :ورزش و تمرین معتدل و آرام می‌تواند باعث بهبود سندرم پای بی قرار شود. اما فشار زیاد هنگام ورزش بخصوص بر پاها می‌تواند اثر معکوس داشته باشند.
• اجتناب از مصرف کافئین: بعضی اوقات کاهش مصرف کافئین و یا قطع آن می‌تواند شدت بیماری را کاهش دهد. برای آزمایش این موضوع برخود می‌توانید چند هفته مصرف خوراکی های حاوی کافئین را قطع یا کاهش دهید.