آشنایی با سولاریوم و خطرات آن
دستگاه سولاریوم برای برنزه کردن پوست استفاده میشود و فرد برای استفاده از آن داخل اتاقکی قرار می‌گیرد که در آن، لامپ اشعه فرابنفش (UV) قرار گرفته است.
در طبقه‌بندی نور سه دسته نور با نام‌های UVC، UVB، UVA وجود دارد. UVC از نورهایی است که در لایه سطحی پوست جذب میشود و قدرت چندانی ندارد.اشعه UVB از اپیدرم پوست رد میشود و به لایه درم پوست می‌رسد. این نوع اشعه ضمن برنز کردن کلاژن پوست را از بین می‌برد و پوست دچار پیری میشود که به آن دراصطلاح پیری پوست می‌گویند.
اما در اشعه، UVA که همان اشعه ماورای بنفش است و در دستگاه‌های سولاریوم دیده میشود باید گفت دراین نوع، نور به‌طور کامل در پوست نفوذ می‌کند و سرطان پوست را سبب میشود. همچنین در کنار استفاده از نور خورشید و دستگاه سولاریوم افراد از روغن زیتون و کرم‌های اتوبرنزه نیز استفاده می‌کنند که این کار باعث افزایش جذب نور میشود و پوست را دچار التهابات بیشتری می‌کند که خطرات بالاتری را به همراه دارد.
چه تفاوتی میان برنزه کردن با حمام آفتاب و دستگاه سولاریوم وجود دارد؟
برنزه کردن پوست چه با استفاده از دستگاه سولاریوم و چه با نور آفتاب، زمینه ابتلا به سرطان‌های پوست و نوع خطرناک آن که به ملانوما معروف است را فراهم می‌کند.ملانوما در اثر تماس‌های مکرر با اشعه ماورای بنفش خورشید، یا در اثر مواجه شدن با شدت بالای این اشعه در دستگاه‌های سولاریوم، اتفاق می‌افتد.در واقع می‌توان گفت بین اشعه‌ای که از دستگاه سولاریوم منعکس میشود و اشعه آفتاب هیچ تفاوتی وجود ندارد و هردو مضر هستند. همچنین به همه افراد توصیه میشود به هیچ عنوان بیشتر از 10دقیقه در معرض نور آفتاب قرار نگیرند.
دستگاه سولاریوم که اشعه ماورابنفش دارد برای پوست و سلامتی انسان چه خطراتی در پی دارد؟
سولاریوم، دستگاهی برای برنزه کردن پوست است که چند سالی است وارد کشور ما شده و در همین مدت کم، طرفداران پروپا قرصی پیدا کرده است. این دستگاه شامل تختی است که در دیواره‌های آن لامپ‌های اشعه ماورای بنفش (UV) تعبیه شده و هنگامی که بدن درون این وسیله قرار می‌گیرد، درب این دستگاه که حاوی لامپ‌های مشابهی است بسته میشود. در حقیقت اتاقک سولاریوم از یک تشک خورشیدی تشکیل شده است که در آن لامپ‌های اشعه ماورای‌بنفش از نوع UVA و UVB قرار داده شده‌اند و از بالا و پایین، اشعه به بدن تابیده میشود. استفاده از دستگاه‌های سولاریوم از عوامل شایع ابتلا به سرطان پوست است.
حتی می‌توان گفت به اندازه آرسنیک و گاز خردل خطرناک و کشنده است. استفاده از سولاریوم که حاوی اشعه‌های A و B ماورای بنفش است، عوارضی را به دنبال دارد. اما متاسفانه از زمانی که در کشورهای غربی مصرف آفتاب و سولاریوم محدود شده، در ایران استفاده از این دستگاه‌ها رایج شده است. برخی افراد تصور می‌کنند استفاده از دستگاه سولاریوم مضرات نور خورشید را ندارد و اقدام به استفاده از آن می‌کنند؛ این درحالی است که دستگاه برنزه کردن پوست مانند نور خورشید برای پوست مضر است.
پیری پوست، افزایش چین و چروک‌های پوستی و شلی و افتادگی پوست از عوارض استفاده از سولاریوم هستند که در درازمدت خود را نشان می‌دهند و کسانی که بیشتر در معرض اشعه فرابنفش قرار بگیرند، نسبت به سایر افراد، ۲۰ سال زودتر گرفتار پیری پوست و بروز لکه‌های پوستی، کک و مک، کدر شدن پوست، چین و چروک پوست و ضخیم شدن سطح پوست می‌شوند.
اگر استفاده از سولاریوم در درازمدت ادامه پیدا کند و دفعات تکرار تماس با اشعه ماورای بنفش زیاد شود، تجمع رنگدانه‌ها باعث ایجاد سرطان پوست و قبل از سرطان، باعث از بین رفتن قوام پوست میشود. همچنین استفاده ازسولاریوم به قرمز شدن پوست، سوختگی‌های پوستی، آسیب‌های عروقی، اختلال ایمنی و عوارض چشمی مانند آسیبقرنیه، شبکیه، ملتحمه یا آسیب توام قرنیه و شبکیه می‌انجامد.
آیا واقعا برنزه کردن از راه‌های مختلف سرطان‌زاست؟
بله، تمام کسانی که به پزشک مراجعه می‌کنند و مبتلا به سرطان پوست هستند به‌طور حتم در معرض سولاریوم و آفتاب قرارداشته‌اند. برنزه شدن چه در مقابل نور خورشید و چه در مقابل لامپ‌های سولاریوم یک بمب جهش ژنی در پوست محسوب میشود که باعث ایجاد تومورهای خوش خیم و بدخیم پوستی میشود.
آیا دستگاه سولاریومی بدون اشعه ماورای بنفش وجود دارد؟
به هیچ عنوان چنین چیزی وجود ندارد و تمامی دستگاه‌هایی که با عنوان دستگاه سولاریوم هستند به طور حتم لامپ‌هایی با اشعه UVA دارند و یا اگر از قدرت کمتر این دستگاه برای برنز کردن استفاده کنند به‌طور حتم پوست فرد دچار سوزش و قرمزی خواهد شد و همان تأثیرات سوء را خواهد داشت. همچنین باید تأکید کرد هیچ راه سالمی برای تغییر رنگ پوست وجود ندارد اما اگر افراد اصرار زیادی برای تغییر رنگ پوستشان دارند می‌توانند ازکرم‌هایی که بدون قرارگرفتن در معرض نور خورشید توانایی تغییر رنگ را دارد استفاده کنند.