آنمی مگالوبلاستیک

آنمی مگالوبلاستیک نوعی کم خونی است که در اثر کمبود اسید فولیک وB12  سلولهای خونی بزرگتر از حد نرمان هستند  . این سلول های مگالوبلاست هم در خون محیطی و هم در مغز استخوان هستند.

چون اسید فولیک و   B12  برای ساخته شدن DNA  لازم  است در صورتی که کمبود این دو باشد نقص درسنتز DNA ایجاد شده پس سلول هایی که تخریب و نو سازی سریع دارند در معرض قرار می گیرند . بنابراین سلولهای خونی تحت تاثیر قرار گرفته در اینجا تقسیم سلولی کند میشود در حالیکه رشد سیتو پلاسم به طور طبیعی ادامه می یابد به همین علت سلول بزرگتر از حد معمول  میشود در این کم خونی تولید هموگلوبین در سیتوپلاسم به صورت طبیعی ادامه دارد و بلوغ سیتوپلاسمی بدون مشکل است .

در آنمی کمبود B12 علائم عمومی کم خونی و یکسری علائم دیگر دارد که این علائم بعد از مصرف تمام ذخایر B12 بروز میکنند ابتدا به تدریج ضعیف، بی توجه، رنگ پریده،دچار  زبان صاف و دردناک، اسهال ، تیرگی شعور و کاهش تعداد پلاکت ها و گلبول های سفید میشوند. علائم دیگر این کم خونی علائم عصبی است که به صورت اختلال در تعادل ، گیجی  گزگز پاها و… بروز میکند اگر این آنمی ادامه پیدا کند میتواند فرد را دچار اختلالات قلبی و عروقی هم بکند.

علائم و نشانه ها

• خستگی
• رنگ پریدگی یا زرد شدن پوست
• زخم در دهان و زبان
• از دست دادن وزن
• اسهال
• کرخت شدن یا مور مور شدن دستها و پاها
• ضعیف شدن ماهیچه ها
• تحریک پذیری
• حرکات غیر یکنواخت
• گیجی و فراموشی

کمبود ویتامین به آرامی طی چند ماه تا چند سال پیشرفت می کند ، علائم کمبود ویتامین ممکن است در ابتدا بسیار کم باشد ولی به تدریج افزایش یافته و بدتر می شود.

علل و عوامل خطرساز

کمبود B12 : مصرف نا کافی به علت عدم مصرف گوشت ، مواد لبنی و سبزیجات، مختل شدن جذب به علت کمبود فاکتور داخلی معده یا فقدان آن به علت برداشتن معده (چون فاکتور داخلی معده برای جذب B12 لازم است) ، رشد باکتری ها در روده و دارو هایی مثل ضد تشنج.
کمبود اسید فولیک رژیم غذایی فقیر باعث آن میشود که این نوع رژیم فاقد غذاهایی مانند سبزیجات برگ دار، جگر و مخمر است . افراد الکلیسم هم مستعد این کم خونی هستند ،برخی از دارو های ضد تشنج هم می توانند سبب ایجاد این کم خونی شوند.
کمبود اسید فولیک علائم عصبی نمیدهد ولی سایر علائم آن شبیه کمبود B12 است.

• باردار هستید و مولتی ویتامین حاوی اسیدفولیک دریافت نمی کنید .
• یک نارسایی در روده خود دارید که با جذب فولات تداخل می کند .
• زیاد الکل مصرف می کنید. زیرا الکل با جذب فولات تداخل دارد .
• برخی داروهای خاص را مصرف می کنید . مثل برخی داروهای ضد تشنج ، که می تواند مانع جذب فولات شود .
• اگر تحت همودیالیز قرار دارید . از پزشک خود سئوال کنید که آیا برای پیشگیری نیاز به مکمل فولات دارید و یا خیر.
• اگر تحت درمان سرطان قرار دارید . بعضی داروها که برای درمان سرطان استفاده می شوند ممکن است با متابولیسم فولات تداخل ایجاد کنند .
• اگر رژیم غذایی شما از کفایت کافی برخوردار نباشد . اگر برنامه غذایی شما به صورت قابل توجهی فاقد میوه های تازه و یا سبزی است و یا اگر شما غذاهای خود را به مدت طولانی می پزید ، ممکن است در معرض خطر کم خونی فقر فولات باشید.

درمان بیماری

تجویز خوراکی و تزریقی اسید فولیک و ویتامین ب ۱۲

پیشگیری
می توانید توسط یک برنامه غذایی متعادل و دریافت مولتی ویتامین ها بعضی از انواع آنمی کمبود ویتامین را درمان کنید . مصرف مولتی ویتامین به خصوص در دوران بارداری و زمان شیر دهی توصیه می شود .

غذاهای غنی از فولات شامل :
1. میوه های و نوشیدنی های دسته مرکبات
2. سبزیجات برگ سبز تیره
3. غلات غنی شده ، مثل نان یا کورن فلکس
4. حبوبات خشک
5. غذاهایی که ویتامین B12در آنها ذخیره شده :
6. گوشت سفید و قرمز و نرم تنان صدف دار دریایی
7.تخم پرندگان
8. شیر ، پنیر ، ماست

بیشتر بزرگسالان روزانه به مقدار مشخصی از ویتامین های زیر نیاز دارند.
• ویتامین B12 : دو و چهار دهم میکروگرم
• فولات یا اسید فولیک ، ۴۰۰ میکروگرم

اگر در بستگان شما کسی مبتلا به این بیماری است ، این امر را به پزشک خود اطلاع دهید زیرا آنمی پرنیشیوز می تواند ارثی باشد. پزشک در چند دوره از خون شما آزمایش به عمل می آورد . اگر تست ها نشان دهنده کمبود ویتامین B12 باشند ، شما می توانید قبل از مشاهده علائم و نشانه های این بیماری ، درمان را آغاز کنید . تشخیص و درمان زود هنگام کم خونی پرنیشیوز می تواند به پیشگیری از عوارض احتمالی کمک کند .

مصرف الکل را محدود کنید. الکل می تواند به ایجاد کم خونی ناشی از کمبود ویتامین کمک کند . لذا محدود کردن مصرف الکل ایده بسیار خوبی است.