استرس‌های مزمن، نقش کلیدی در بروز فشار خون
مقدمه :
فشار خون بالا یکی از مهمترین عوامل تهدیدکننده سلامت انسانها بخصوص در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران است و در حال حاضر از شایعترین بیماریهای مزمن محسوب می شود . از آن جا که این بیماری تا ظهور عوارض، بدون علامت باقی می ماند، آن را قاتل خاموش می نامند .
این بیماری علاوه بر هزینه های هنگفتی که از جهت درمان به خود اختصاص می دهد ، در صورت عدم کنترل از عوامل مهم سکته مغزی، نارسایی مزمن کلیه وسکته های قلبی می باشد.
در افراد مبتلا به فشار خون بالا، خطر بروز بیماریهای قلبی- عروقی دو برابر ، نارسایی قلبی چهار برابر و سکته مغزی هفت برابر افزایش می یابد ؛ این بیماریها سبب از دست رفتن نیروی کار و هزینه های اقتصادی فراوان می گردند.
فشار خون بالا یک بیماری چند علتی است که در نتیجه تعامل عوامل محیطی و ژنتیکی مختلف ایجاد می شود ؛ به نظر می رسد سبک زندگی، سطح تنش و راههای مقابله با آن، از عوامل ایجاد و تسریع افزایش فشار خون باشد . تنش، منجر به افزایش فشار خون، تصلب شرائین، ضعیف شدن مصونیت بدن در مقابل بیماریها و مشکلات بی شمار دیگری می گردد .
استرس‌های مزمن ، نقش کلیدی در بروز فشار خون
بیان مساله :
اگر چه کاهش عوامل تنش زا از روشهای مؤثر در کاهش فشار خون می باشد ، اما وجود تنش و استرس در زندگی امری اجتنا ب ناپذیر است و وجود آن به میزان مناسب موجب رشد و سازندگی می گردد اما میزان زیاد آن و یا نحوه مقابله ناصحیح با آن مخرب و موجب بروز نتیجه منفی است .
استرس و تنش قطعا بر بدن تاثیر می گذارد. علاوه بر ناراحتی عاطفی که در مواجه یک موقعیت استرس زا ، احساس می کنیم ، بدن ما هم با انتشار هورمون استرس (آدرنالین و کورتیزول) به خون واکنش نشان می دهند. این هورمون باعث انقباض رگ های خونی و افزایش ضربان قلب و نهایتا منجر به افزایش فشار خون به صورت موقت میگردد. هنگامی که واکنش استرس از بین می رود، فشار خون به سطح پیش از استرس خود برمی گردد. به این حالت است استرس موقعیتی میگویند که اثرات آن به طور کلی کوتاه مدت بوده و پس از پایان اتفاق استراس زا از بین میرود .
در واقع آنچه در فرایند بیماریهای منسوب به تنش بیش از خود تنش اهمیت دارد، نوع واکنش و مقابله فرد در برابر آن است و مهمترین عامل در حفظ سلامت جسمی و روانی فرد و نحوه رویارویی و مقابله با عوامل تنش زا می باشد ؛ از طرفی رویدادهای پرتنش لزوماً به اختلالات جسمی منجر نمی گردد و پاسخ انسانها به تنش، بر اساس فلسفه آنها از زندگی متفاوت است و یادگیری راههای مقابله با آن منجر به حفظ و ارتقای سطح سلامت می شود ؛ آموزش کنترل تنش می تواند در درمان فشار خون بالا مؤثر باشد.
نتیجه گیری :
رویدادهای پرتنش، لزوماً به اختلالات جسمی منجر نمی شود و پاسخ انسانها به تنش بر اساس فلسفه آنها از زندگی متفاوت است. افرادی که به معنویات توجه دارند، اهداف شفافی دارند و جهت رشد نیروهای بالقوه خود به تجربیات مختلف دست می زنند ارتباط معنی داری در مورد راه مقابله با تنش مسأله مدار و هیجان مدار با فشارخون بالا وجود ندارد ولی ارتباط مستقیم ومعنی داری بین فشارخون بالا و راه مقابله غیرمؤثر وجود دارد .
شایان ذکر است افرادی که تحت تأثیر استرس‌های مزمن قرار می‌گیرند مثلاً فشارهای روانی از محیط خانواده و محیط کار به آنها وارد میشود و همچنین افرادی که از نظر تیپ شخصیتی آسیب‌پذیر هستند و نمی‌توانند استرس‌ها را خیلی خوب مدیریت کنند به افزایش فشار خون دچار می‌شوند.
بنابراین میتوان نتیجه گرفت استرس و اضطراب جزو فاکتورهای روانشناسی و فیزیولوژیکی هستند که می‌توانند موقتا فشار خون را بالا ببرند. با این وجود، به‌طور طبیعی فشارخون در طول روز نوسان دارد و متغیر است و بعد از بالا رفتن، به رِنج معمولش برمی‌گردد. ولی استرس‌های مزمن می‌تواند نقش کلیدی در بروز فشار خون داشته باشد و اچه حائز اهمیت بسیار است نوع مقابله و اقدامات مناسب در هنگام بروز مواجه شدن با تنش و استرس است که اگر راه مقابله غیر موثر باشد منجر به استرس های مزمن شده و موجب دچار شدن با بیماری فشار خون میشود.
راههای کنترل فشار خون بالا و استرس
1.برای کنترل فشار خون بالا و استرس یاد بگیرید که در لحظه زندگی کنید و تفکر سازنده داشته باشید.
2.رانندگی یکی از مواردی است که باعث استرس و فشار خون بالا در فرد می گردد بنابراین سعی کنید با احتیاط تر رانندگی کنید.
3.اگر کمکی از دستتان برای کسی بر می آید، مضایقه نکنید. انجام کارهای کوچکی چون باز کردن در برای کسی یا حمل کردن زنبیل خرید یک فرد مسن، به شما احساس خوبی می دهد.
4.وقتی دچار استرس و فشار خون بالا می شوید، از خودتان بپرسید: آیا این مسئله واقعا مهم است؟ آیا در یک سال آینده همچنان اهمیت خواهد داشت؟
5.سعی کنید قضاوت و انتقاد نکنید تا این امر باعث استرس و افزایش فشار خون بالای شما نگردد.
6.با دقت بیشتری به حرف های دیگران گوش کنید.
7.برای مدیریت استرس و فشار خون بالای خود قبل از حرف زدن چند نفس عمیق بکشید. به این ترتیب وسط حرف دیگران نمی پرید و جملات دیگران را با حرف های خودتان کامل نمی کنید.
8.در مقابل تغییرات انعطاف پذیر باشید تااین تغییرات باعث استرس و افزایش فشار خون بالای شما نگردد و در صورتی که به استرس و فشار خون بالا دچار شدید بتوانید آنرا مدیریت کنید زیرا اوضاع همیشه مطابق میل ما نیست.
9.برای مدیریت استرس و فشار خون بالا،قبل از خواب اخبار گوش ندهید.
10.برای کنترل فشار خون بالا سعی کنید تا جایی که می توانید از افکاری که باعث افزایش استرس و در نتیجه افزایش فشار خون بالای شما می گردند دوری کنید .