بیماری اوتیسم یا درخودماندگی (Autism)

 
 

بیماری اوتیسم یکی از بیماری های جدی گروه بیماری های اختلالات رشدی بوده که در اوایل دوره کودکی (معمولا قبل از 3 سالگی) ظاهر می شود. هرچند علایم و شدت آن در افراد مختلف، متفاوت است، اما همه انواع اوتیسم برتوانایی برقراری ارتباط با دیگران توسط کودک، تاثیر می گذارد.

 به نظر می رسد که یک اختلال در سیستم عصبی که باعث عدم عملکرد صحیح مغز می شود در ایجاد این بیماری مؤثر می باشد. تعداد کودکان مبتلا به اوتیسم در حال رشد است. هرچند درمان و شفای کاملی برای درمان اوتیسم وجود ندارد، اما درمان جدی و به موقع اوتیسم تغییرات بزرگی در زندگی کودکان مبتلا به بیماری ایجاد می‌کند.

 این اختلال در بیماران اُوتیستیک باعث می شود که مغز نتواند در زمینه رفتارهای اجتماعی و مهارتهای ارتباطی به درستی عمل کند . کودکان و بزرگسالان اُتیستیک در زمینه ارتباط کلامی و غیر کلامی ‍، رفتارهای اجتماعی ، فعالیتهای سرگرم کننده و بازی دارای مشکل می باشند .

اُوتیسم یکی از پنج بیماری می باشد که در مجموع به آنها “ اختلالات نافذ رشد“ یا به اختصار “پی دی دی “ می گویند.

علائم اوتیسم چیست ؟

افراد مبتلا به اوتیسم معمولاً حداقل نصف علائمی را که در زیر عنوان شده است نشان می دهند . این نشانه ها از خفیف تا شدید متغیر هستند .

در این بیماری  درموقعیت های کاملاً متفاوت،  رفتارهایی که با سن کودک تطابق ندارد مشاهده می گردد.

کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است:

• اصرار به یکسانی داشته و در مقابل تغییر مقاوم باشند.
• مشکلات شدید تکلمی دارند.
• در بیان نیازها مشکل دارند و از اشارات و حرکات به جای کلمات استفاده می کنند.
• اغلب از ضمایر معکوس استفاده می کنند ، مثلا ممکن است به جای استفاده از ” من” از ” تو” استفاده کنند .
• کلمات و یا جملات دیگران را تکرار می کنند.
• خنده و گریه بی دلیل دارند و یا بدون علت مشخص نگران و مضطرب می شوند.
• به دلایلی که برای دیگران آشکار نیست شدیداً پریشان می شوند.
• قادر نیستند با دیگران رابطه برقرار کنند. به صحبتها و یا صداها پاسخ نمی دهند به طوری که به نظر می آید ناشنوا هستند اگر چه حس شنوایی سالم است.
• دوست ندارند در آغوش گرفته شوند و یا دیگران را در بغل گیرند.
• تماس چشمی ندارند یا تماس چشمی آنها اندک است.
• به روش آموزش معمول پاسخ نمی دهند وبا اسباب بازی، درست بازی نمی کنند.
• از خطرات نمی ترسند.
• پر تحرک یا کم تحرک هستند.

مشاوره با متخصصین  در رابطه با بیماری اوتیسم

اگر کودک از طرف شما و یا دکتر مخصوص خود مظنون به اُتیسم باشد به هر حال بایستی توسط شخصی که در زمینه اُتیسم تخصص دارد معاینه دقیق شود . ممکن است این فرد یک روانشناس ، روانپزشک و یا یک متخصص رشد اطفال باشد .گاهی ممکن است برای یک تشخیص دقیق و درمان به یک تیم متخصص نیاز شود این تیم می تواند از افراد زیر تشکیل شود :

(1 متخصص رشد در اطفال : این فرد می تواند مشکلات سلامتی و رشد در کودکان را درمان کند.

(2 روانپزشک کودک : این فرد می تواند در تشخیص اولیه کمک کرده و در صورت نیاز داروهائی را برای کمک به کودک تجویز کند .

(3 روانشناس کودک : در شناخت عادات و حالات روانی کودک کمک کرده و ناتوانی های کودک در زمینه های رشد ذهنی، روانی و اجتماعی را بررسی می کند . همچنین یک روانشناس می تواند در بهبود رفتاری کودک و افزایش مهارتهای اجتماعی کودک به شما کمک کند .

(4 رفتار درمان : این شخص می تواند علاوه برکمک به بهبود توانائی های کودک در کارهای روزانه مانند لباس پوشیدن ، غذا خوردن و سایر کارهای استقلالی، همچنین در بهبود وضعیت حواس پنجگانه ، قدرت تشخیص و سایر توانائی های کودک او را یاری کند.

(5 کار درمان : یک کار درمان، کودک را در استفاده درست از عضلات و اندامهای بدن برای انجام کارهای بزرگ و کوچک بدنی می تواند یاری کند .

(6 گفتار درمان : در بهبود وضعیت گفتار کودک و افزایش توانائی او در مهارتهای کلامی بسیار مؤثر است .

(7 مشاور خانواده : این شخص می تواند علاوه بر راهنمائی در امر روابط شما با کودک خود، شما را در بهره وری بهتر از منابع و مراکز موجود در جامعه برای کمک به درمان کودک کمک کند .

روشهایی برای کمک به کودکان اوتیسم

ماساژ دادن : ماساژ دادن قسمتی از بدن کودک که آن را تکان می دهد ، می تواند روش موثری برای کمک به متمرکز شدن حواس او باشد .این استراتژی ساده ، اغلب خیلی تاثیر گذار است اگرچه بعضی از کودکان نیاز دارند در مورد لمس شدن آگاهی داشته باشند .

الگو دهی : خیلی از کودکان در شروع کار با مشکل مواجه می شوند .به کودک اجازه دهید شما را تماشا کند و چندین بار حرکات را انجام دهید . بعضی اوقات انجام حرکت هم زمان با کودک مفید می باشد . برای مثال کودکی که قادر نیست از روی صندلی بلند شود ،اگر شما کنارش بنشینید و بگویید (حالا با هم بلند می شویم )و بعد با او بلند شوید ، قادر خواهد بود این کار را انجام دهد .

راهنمایی با گرفتن دست ها : بعضی اوقات در طول یک حرکت نیاز است که چندین بار دست یا بازوی کودک را هدایت کنیم . برای مثال ، وقتی کودکی را برای ساختن برجی با وسایل دست ساز تشویق می کنیم ابتدا معلم فعالیت را شروع می کند و بعد دست کودک را برای مدتی هدایت می کند ،از آن به بعد کودک قادر است خودش آن را ادامه دهد .

ریتم و موسیقی : برای بعضی از بچه ها ، خواندن یک آواز با یک آهنگ مناسب یا شمردن برای شروع و ادامه دادن یک حرکت مفید می باشد .برای مثال اگر کودکان آهنگ مخصوصی را در زمان مناسبی  می خوانند ، شما با زدن ضربه با دستانتان روی میز و گفتن 1،2،3 به حرکتشان کمک کنید .

حرکات کنترل نشده : بعضی اوقات اندام کودک حرکات ناخواسته ای انجام می دهد ، که او را آشفته  می سازد یا از انجام کار او جلوگیری می کند . مثلا مشاهده می کنیم که کودکی بعضی اوقات ضمن انجام کار دست هایش را تکان می دهد. در بعضی موارد او آن قدر درگیر این کار می شود که مانع انجام کارش می شود . ما باید با پایین آوردن دست دیگر به آرامی به او کمک کنیم یا چیزی برای نگه داشتن به او بدهیم . بعضی اوقات می توانیم به کودک یاد بدهیم تا یک دستش را داخل جیبش بگذارد ، ضمن اینکه با دست دیگرش در حال انجام کار است . برای بعضی از بچه ها بعد از اینکه مهارتی را تمرین کرده اند ، تشویق های کلامی می تواند مناسب و کافی باشد .

تمرین فیزیکی : بعد از ورزش های قدرتی فیزیکی ، بعضی از بچه ها قادرند برای مدتی اندام را به طور موثرتری هماهنگ کنند .

نقش تغذیه در اوتیسم

کودک باید یک رژیم متعادل داشته باشد و به مقدار کافی انرژی و مواد مغذی دریافت کند. به طور کلی غذای کودک اوتیستیک باید به شکل طبیعی آن نزدیک باشد و غذا باید تازه باشد. گلوتن (پروتئین موجود در گندم) و کازئین (پروتئین موجود در شیر و لبنیات) در تشدید این بیماری  می تواند نقش داشته باشد  . پروتئین گلوتن و کازئین باعث افزایش سیگنال‌های مخرب شیمیایی در بدن شده و این سیگنال‌ها و تغییرات شیمیایی در بدن مسئول ناهنجاری‌های مغزی و رفتاری حاصله در کودکان اوتسیتیک می‌باشد. رژیم های غذایی که از نظر مواد مغذی ناکافی باشد وهمین طور  مشکلات سیستم ایمنی، و استرس از عوامل دیگر تشدید این بیماری میباشند .

توصیه‌های تغذیه‌ای

  توصیه میشود این کودکان از میوه‌ها و سبزی‌ها  به علت اینکه منبع خوب ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند مصرف نمایند.  همچنین مصرف انواع گوشت ها (سفید و قرمز ) و همینطور تخم مرغ در رژیم غذایی این افراد توصیه می شود . آب نیز  به شکل معدنی و تصفیه شده برای جلوگیری از یبوست به مقدار زیاد توصیه می‌شود. البته  همراه با لیمو و عسل بسیار  مفید میباشد .ازدیگر مواد مغذی مفید در این گونه افراد مواد غذایی حاوی منیزیم می باشد که از جمله می توان به اسفناج، پنیر سویا ، بادام، کلم بروکلی، آرد جوی دو سر، عدس، تخم کدو و دانه آفتابگردان اشاره کرد . مواد مغذی آنتی اکسیدان :مثل ویتامین‌های E، C، A و نیز سلنیوم  و مصرف موادی چون  روی و کلسیم و ویتامینD و ویتامین های گروه B به ویژه B6  مفید می باشد . لازم به ذکر است که  مصرف اسیدهای چرب امگا 3 در این افراد موثر می باشد . طبق تحقیقات محققان میزان این اسید چرب در کودکان اوتیستیک پایین است و بنابراین مواد غذایی حاوی این اسید چرب مانند گردو و انواع ماهی و روغن ماهی را بهتر است مصرف نمایند .

مواد غذایی ممنوع در این بیماری :

مصرف مواد غذایی حاوی گلوتن مانند  انواع نان، شیرینی، بیسکویت، کلوچه، پاستا و …ومواد غذایی حاوی کازئین مانند لبنیات ،شیر، ماست، پنیر، بستنی و خامه باید محدود شده و یا از نوع بدون کازئین آن‌ها مصرف گردد  .

 مواد غذایی شامل کنسروها، چاشنی‌ها، رنگ‌های مصنوعی، ادویه‌جات، فلفل قرمز، شکلات ، شیرین کننده‌های مصنوعی و افزودنی‌ها و نگه‌دارنده‌ها بهتر است مصرف نشود.

** شکر مصرف نشود و به جای آن عسل جایگزین گردد.

عصاره جوانه بروکلی علائم اوتیسم را بهبود می‌بخشد

یک مطالعه‌ نشان می‌دهد ماده شیمیایی به نام سولفورافان (sulforaphane) که از جوانه‌های کلم بروکلی به دست می‌آید، می تواند به بهبود علائم اوتیسم در برخی از افراد مبتلا کمک کند.

محققان این زمینه گزارش کردند که افراد مبتلا به اوتیسم پس از دریافت این ماده بهبود فاحشی یافته به طوری که بعد از آن می توانستند به چشم‌های آن‌ها نگاه کرده و با آن‌ها دست دهند یعنی  کارهایی که قبل از انجام این کارآزمایی انجام نمی‌دادند.