بیماری لیکن پلان

بیماری لیکن پلان چیست؟

واژه لیکن پلان از ترکیب دو واژه یونانی و لاتین گرفته شده است و به معنای «خزه تخت و صاف» می باشد.لیکن پلان نوعی بیماری التهابی است که می تواند پوست، مخاط، مو و یا ناخن و یا همه آنهارا درگیر کند. در این بیماری ممکن است پوست ناحیه تناسلی نیز درگیر شود. لیکن پلان هم در مردان و هم در زنان می تواند بروز نماید ولی نوع دهانی آن در خانمها دو برابر آقایان تخمین زده شده است.این بیماری در افراد میانسال شایع تر است.

لیکن پلان چگونه ایجاد می‌شود؟

بیماری لیکن پلان یک بیماریخود ایمنی و غیر مسری است. این بدان معنی است که گلبول های سفید خون که معمولا در برابر عوامل بیگانه وارد عمل میشوند، در طی این بیماری بر علیه بخش های طبیعی پوست، مخاط، مو و یا ناخن خود فرد، فعال میشوند.البته گاهی اوقات این روند بر اثر ورود یک عامل خارجی مثل دارو یا یک عامل میکروبی نیز می تواند آغاز گردد.

مواردی از راش های شبیه به لیکن پلان وجود دارند که به شکل واکنشهای آلرژیک نسبت به داروهای ضد فشار خون، بیماریهای قلبی و آرتریت بروز می نمایند. شناسایی و متوقف کردن مصرف دارو به رفع این مشکل کمک می کند و اگراین راش ها به علت بیماری لیکن پلان نباشند پس از چند هفته بهبود می یابند.

علائم این بیماری چیست؟

لیکن پلان معمولا با ضایعات برجسته بنفش رنگی که اغلب بسیار خارش دار هم هستند بروز مینماید.این بیماری هر نقطه ای از پوست بدن را ممکن است درگیر کند اما معمولا مچ دست و پا را بیشتر درگیر مینماید. گاها در محل خراش پوست ضایعات لیکن پلان ایجاد میشود که به این پدیده فنومن کوبنر میگویند.

این بیماری حتی موی سر را نیز می تواند درگیر نماید. گرفتاری موها به گونه ای است که پوست سر را نازک کرده و باعث ریزش مو می شود.ریزش موی ناشی از این بیماری  به ریزش موی سیکاتریسیل معروف است. لیکن پلانوپیلاریس نامی است که به بیماری لیکن پلانی داده شده که باعث گرفتاری موها می شود. این حالت بیشتردرخانمها دیده شده که حدود ۲۰% آنها دارای ضایعات شبکه ای دردهان بوده وحدود ۳۰% آنها دارای ضایعات پوستی لیکن پلان هستند.

راه تشخیص بیماری لیکن پلان چیست؟

 برای تشخیص این بیماری پزشک با بریدن تکه کوچکی از پوست یا مخاط و بررسی آن زیر میکروسکوپ، بیماری را تشخیص می‌دهد (بیوپسی).گاهی آزمایشات خونی و کبدی نیز برای تشخیص این بیماری انجام میگیرد.

درمان:

به دلیل اینکه لیکن پلان یک بیماری مزمن استدر درمان آن معمولا از کورتون موضعی و گاهی از استیروئید خوراکی استفاده می شود، هرچند درمان های دیگری نیز برای این بیماری وجود دارد که با نظر پزشک متخصص پوست قابل استفاده خواهد بود. مثلا پردنیزولون دارویی است که برای این بیماری تجویز می شود اما عوارض آن در بیماران مبتلا به فشارخون، دیابتو افرادمبتلا به بیماریهایی نظیر سل، ایدز، بیماریهای عفونی-انگلی و همچنین افرادی که دچار مشکلات چشمی و استخوانی هستندبیشتر می باشد و این افراد باید توسط پزشکان خود تحت نظر باشند.

فرمهای خفیف تا متوسط بیماری با مصرف بعضی پمادها و کرمهای موضعی و قرصهای ضدخارش قابل کنترل است. امروزه بسیاری از کرم های گیاهی با ترکیبات خاص خود و بدون عوارض جانبی جایگزین کرم های  کورتونی شده اند که میتوانند تمامی عوارض پوستی  ناشی از بیماری را کنترل کنند.

 درمان لیکن پلان مخاطی معمولا سخت تر و طولانی تر از لیکن پلان درگیرکننده پوست است.رژیم غذایی خاصی برای افرد مبتلا به لیکن پلان لازم نیست، با این حال چنانچه مخاط دهان گرفتار باشد بهتر است از مصرف غذاهای تند، و نوشیدنی های کافئین دار مثل کولا و قهوه پرهیز شود.