تشخیص زود هنگام آپاندیس و جلوگیری از عوارض خطرناک آن
در زمان پدر و مادرهای ما این بیماری خیلی ترسناک بود اما حالا زیاد از آن نمیترسیم. هرچند وقت یک بار نام آن را از اطرافیان خود میشنویم، انگار که تبدیل به یک بیماری عادی شده است، اما آیا تا به حال نگران ابتلای خود به آپاندیسیت شدهاید؟ بیشتر اوقات افراد با بیتوجهی از کنار آن میگذرند، زیرا فکر میکنند که این بیماری سراغ آنها نخواهد آمد. اما بهتر است بدانید آشنایی با علائم این بیماری میتواند به تشخیص زودهنگام آن و جلوگیری از عوارض خطرناک آن کمک کند، بنابراین بهتر است تا آنجایی که میتوانید اطلاعات خود را درمورد آن افزایش دهید.
آپاندیس چیست؟
محل قرارگیری آپاندیس از روی بدن، پایین شکم، سمت راست و از داخل بدن در محل اتصال روده باریک به روده بزرگ است. آپاندیس یک زائده طبیعی در بدن به شمار میآید و کارایی آن خیلی شناخته شده نیست. موضوع نگرانکننده در اصل، آپاندیسیت یا التهاب آپاندیس است. داخل آپاندیس یک مجرای باریک وجود دارد. اگر این مجرا به هر دلیلی بسته شود، ترشحات در پشت آن جمع میشوند و از آنجایی که معمولا در داخل رودهها فلور میکروبی وجود دارد، رشد میکروبهای بیماریزا در این قسمت بالا میرود و علائم آپاندیسیت را ایجاد میکند.
هیچ ارگانی در بدن بدون حکمت ساخته نشده است و حتما وظایفی دارد که ما از آن مطلع نیستیم. به هر حال تاکنون عوارضی در مورد نبود آپاندیس در بدن گزارش نشده است. گاهی اوقات مطرح میشود که آپاندیس در سیستم ایمنی بدن نقش دارد اما این موضوع هنوز به اثبات نرسیده است. در اطراف آپاندیس غدد لنفاوی زیادی وجود دارد و کودکان هنگامی که دچار سرماخوردگی عفونی میشوند، این غدد لنفاوی ملتهب میشوند و ممکن است دردهایی در زیر شکم مانند دردهای آپاندیس ایجاد کنند که این دردها با برطرف شدن سرماخوردگی بهبود پیدا میکنند.
تشخیص زود هنگام آپاندیس و جلوگیری از عوارض خطرناک آن
یک تصمیم حیاتی
بهرغم پیشرفتهای موجود در علم پزشکی، اگر آپاندیس پاره شود احتمال مرگ و میر بر اثر آن بسیار بالاست، بنابراین سرعت عمل در تشخیص این بیماری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. به همین دلیل است که جراحان معمولا در مورد بیمارانی که علائم مشکوک به آپاندیسیت دارند، بسیار سریع تصمیم به جراحی میگیرند. در علم پزشکی مجاز است که از هر 100 عمل جراحی آپاندیس، در 20 مورد از آنها آپاندیس طبیعی و سالم باشد. این یک قانون محسوب میشود، زیرا درمان نشدن و پاره شدن آپاندیسیت میتواند منجر به آبسه شکمی، پریتونیت و در نهایت مرگ بیمار شود، به همین دلیل با مشکوک شدن به علائم آپاندیسیت باید هرچه سریعتر آن را جراحی کرد. جراحان همیشه سود و زیان این کار را میسنجند؛ زیان یک آپاندیس پاره شده مساوی است با مرگ بیمار، درحالی که اگر تصمیم به جراحی سریعتر گرفته شود و بعد مشخص شود که آپاندیس طبیعی بوده است، زیانی به بیمار وارد نخواهد شد.
علائم و درد حاصل از آپاندیسیت، همیشه یکسان نیست و همیشه از بالای شکم و دور ناف شروع نمیشود. درد آن میتواند مشابه درد کیسه صفرا باشد یا در طرف چپ شکم یا بیشتر در ناحیه لگن باشد. ممکن است بیمار با علائمی مانند تب، بیاشتهایی، تهوع و اسهال به پزشک مراجعه کند. همچنین شدت علائم با شدت بیماری همخوانی ندارد، یعنی ممکن است درد بیمار بسیار خفیف باشد اما هنگام عمل مشخص شود که آپاندیس او پاره شده است و برعکس ممکن است درد بیمار بسیار شدید باشد و بعد مشخص شود که بیماری در مراحل اولیهاش بوده است. پزشک همیشه باید بدترین حالت را درنظر بگیرد، زیرا هدف، نجات جان بیمار است، بنابراین چه درد خفیف باشد یا شدید، باید در اسرع وقت بیمار را جراحی کرد.
عارضه خطرناک
در صورتی که آپاندیسیت دیر تشخیص داده شود، ممکن است در محل آن آبسه ایجاد شود. آبسه در واقع نوعی واکنش دفاعی بدن محسوب میشود. در هر جایی از بدن که میکروب وارد میشود، بدن شروع به مقابله با آن میکند، گلبولهای سفید خون افزایش پیدا میکنند و مقدار زیادی مایع حاوی پروتئین از عروق ترشح میشود. این پروتئینها به محلی که میکروب وجود دارد میروند و در آنجا به یکدیگر متصل میشوند و یک حفره ایجاد میکنند تا عفونت را در همان محدوده نگه دارند و اثرگذاری گلبولهای سفید خون را بالا ببرند. در صورتی که بدن نتواند میکروب را از بین ببرد، میکروب شروع به تکثیر میکند و کیستی حاوی ترشحات چرکی ایجاد میکند. این کیست آبسه نام دارد و تنها راه درمانش، تخلیه کردن آن است. برای تخلیه آن روشهای مختلفی وجود دارد. برای مثال میتوان از بیرون بدن و با استفاده از یک سوزن، محتویات داخل کیست را بیرون کشید. گاهی اوقات نیز برای برداشتن آن نیاز به عمل جراحی وجود دارد، بنابراین آبسه یکی از عوارض خطرناک آپاندیسیت محسوب میشود که اگر پاره شود، میتواند منجر به عفونت داخل شکمی و مرگ بیمار شود.
مکان و موقعیت آپاندیسیت متغیر است و نوک آن ممکن است در جهات مختلفی از بدن قرار گیرد. برای مثال میتواند درسمت لگن، کیسه صفرا یا پشت روده بزرگ قرار بگیرد، بنابراین، درد و علائم آن میتواند در نقاط مختلفی از بدن ظاهر شود و با بیماریهای دیگر اشتباه گرفته شود. معمولا با شروع این التهاب ابتدا فرد در ناحیه بالای شکم و دور ناف خود احساس درد و ناراحتی میکند. این درد میتواند خفیف یا شدید باشد و همراه با آن حالت تهوع و بیاشتهایی نیز ایجاد میشود، سپس درد به تدریج به پایین شکم در سمت راست بدن منتقل میشود. متغیر بودن محل قرارگیری آپاندیسیت، تشخیص آن را دشوار میکند. از آنجایی که در اطراف آپاندیس ارگانهای بسیاری وجود دارد، ممکن است با بیماریهای مربوط به آن ارگانها اشتباه گرفته شود. برای مثال ممکن است با درد حاصل از تخمکگذاری، کیستهای تخمدانی، وجود سنگ در مجاری ادراری تحتانی، بیماریهای روده بزرگ و وجود تومور در سکوم (ابتدای روده بزرگ) اشتباه گرفته شود.