حساسیت های پوستی
حساسیت های پوستی
هرگونه تغییر که در پوست افراد در تـماس با محرک های محیطی ایجاد شود را می توان ساده ترین تعریف برای حساسیت پوستی عنوان کرد. تحریکات پوستی ممکن است س از چند دقیقه یا چند ساعت از بین بروند. پوست به طور طبیعی به وسیله سلول‌هایی که به صورت فشرده کنار هم قرار دارند و با داشتن خاصیت ارتجاعی، از آسیب‌های گوناگون محافظت می‌شود. با تبخیر آب پوست و همچنین برداشت چربی روی آن (که رطوبت پوست را نگه می‌دارد) امکان بروز هرگونه واکنش آلرژیک وجود دارد. انواع و اقسام موادی که در محیط وجود دارند، استرس و تابش مستقیم نور خورشید می تواند در افرادی که از نظر ژنتیکی زمینه مساعد دارند ایجاد کننده یا تشدید کننده حساسیت باشد. واکنش های آلرژیک پوستی در هر سنی امکان بروز دارند اما احتمال ایجاد آن در کودکان و کهنسالان بدلیل نازک بودن پوست افزایش می یابد. شدت و گسترش حساسیت پوستی بسته به علت حساسیت متفاوت بوده و در نواحی مختلفی از صورت و بدن ظاهر می شود اما بررسی ها نشان می دهد پوست سر و صورت به خصوص دور چشم ها و دست ها بیشتر از سایر نقاط بدن آسیب دیده و دچار حساسیت های اگزمایی می شوند.
علائم حساسیت پوستی:
ایجاد احساس سوزش و خارش گاها همراه با تغییر رنگ پوست، التهاب و قرمزی پوست، ایجاد جوش و گاها عفونت، ایجاد خشکی، ترک پوست و پوسته پوسته شدن، نازک شدن یا ضخیم شدن پوست، ایجاد دانه‌های قرمز آبدار و ترشح دار
علت حساسیت های پوستی:
– آب و هوای نامناسب و افزایش آلاینده های هوا با تخریب لایه ازن باعث تابش بیشتر اشعه مضر ماوراءبنفش بر پوست و ایجاد واکنش های آلرژیک می شود.
– استفاده از شوینده های نامناسب بدن که سبب تخریب لایه چربی طبیعی پوست شده و سطح زیرین پوست را در تماس مستقیم با محیط و عوامل آلرژی‌زا قرار می‌دهد.
– استرس و فشارهای عصبی نیز گاه سبب بروز و یا تشدید علائم و خارش در فرد می‌شود.
– نور آفتاب هم در ضمن اینکه گاهی درمان کننده است، گاهی تشدیدکننده حساسیت محسوب می‌شود.
– استفاده از برخی داروها (آنتی بیوتیک ها)، غذا و یا پوشاک خاص
– گرده گیاهان و گل ها و مواد خوشبو کننده در کنارعطرها و تمام مواد آرایشی از دیگر عوامل موثر در ایجاد حساسیت های پوستی هستند.
– تغییر ناگهانی درجه حرارت (خارج شدن از خانه در فصل زمستان)
– مصرف مشروبات الکلی
برخی از انواع حساسیت های پوستی:
1-حساسیت پوستی تحریکی 2- حساسیت های مادرزادی 3-حساسیت های شغلی4-حساسیت پوستی خانم‌های خانه دار (مواد شوینده و…) 5-حساسیت پوستی ناشی از مصرف برخی از مواد ارایشی بهداشتی6-حساسیت پوستی ناشی از اب استخر 7- حساسیت های غذایی 8- حساسیت های فصلی 9- حساسیت پوستی در تماس با نور 10- حساسیت پوستی به دارو 11- حساسیت ناشی از گزش حشرات 12 کهیر
حساسیت پوستی آلرژیک:
افراد در اثر تماس با ماده‌ای که در محیط وجود دارد دچار التهاب می‌شود، مثلاً تماس با ساعت، طلا، جواهر و بدلیجات، تماس با لباس، زیرپوش و یا اسپری‌های برطرف کننده بوی عرق، تماس با جوراب، کفش، گرد و غبار و گیاهان
حساسیت پوستی تحریکی:
این نوع حساسیت در تماس زیاد با ماده حساسیت زا (محرک) هستند به وجود می‌آید. مانند تماس مکرر با مواد شوینده ظروف، لباس یا ترکیبات شیمیایی که سبب می شود پوست افراد نسبت به آن مواد حساسیت پیدا می‌کند.
حساسیت های شغلی:
در مشاغلی که با مواد خاصی نظیر ترکیبات شیمیایی، مواد آزمایشگاهی، سیمان و مواد ساختمانی و… در تماس هستند ممکن است دچار حساسیت پوستی شوند.
حساسیت پوستی خانم‌های خانه دار:
در اثر کار در خانه، شست وشو و تماس با گرد و غبار ایجاد می‌شود.
حساسیت های مادرزادی:
حساسیت‌های پوستی ممکن است به صورت سرشتی در فرد وجود داشته باشد، یعنی از وقتی فرد متولد می‌شود همراه اوست. به طور مثال از 2 تا 3 ماهگی صورت نوزاد قرمز و گونه‌هایش سرخ رنگ است، آسم، آلرژی و خس خس سینه دارد. این علایم گاه در بزرگسالی به صورت حساسیت‌های پوستی در فرد ادامه می‌یابد. این نوع حساسیت در ابتدا به صورت حاد هستند، اما به مرور زمان به شکل مزمن در می‌آیند.
حساسیت پوستی ناشی از مصرف برخی از مواد ارایشی بهداشتی:
در این نوع حساسیت پوست صورت و بدن افراد در اثر وجود برخی ترکیبات شیمیایی، وجود سرب، مواد نگهدارنده یا اسانس ها در محصولات آرایشی و بهداشتی یا خوشبو کننده ها دچار التهاب و حساسیت می شود. این افراد باید از مصرف کرم هایی که حاوی اسیدلاکتیک هستند پرهیز کنند (اسیدسالیسیلیک پروپیلن گلیکول دی متیل سولفوکساید).
حساسیت پوستی ناشی از آب استخر:
پوست برخی افراد در تماس با آب استخر به دلیل وجود کلر، هیپوکلرید سدیم، آلوده بودن آب استخر، عدم تعویض سریع آب استخر دچار واکنش های آلرژیک می شود.
حساسیت های غذایی:
مصرف برخی غذاها نظیر غذاهای تند، شور، حاوی نگهدارنده و ادویه فراوان، شیر گاو، آجیل و تخمه، سوسیس و کالباس، گوجه، تخم مرغ، بادمجان، توت فرنگی، موز، کیوی، شکلات و تنقلات، سیر، نوشیدنی های کافئین دار و .. سبب ایجاد حسایت های پوستی در برخی افراد می شود.
حساسیت های فصلی:
ایجاد حساسیت های پوستی در فصول خشک سال مانند پاییز، زمستان و اوایل بهار.
حساسیت پوستی در تماس با نور:
در واقع این افراد در تماس با برخی مواد وقتی در برابر نور قرار بگیرند، حساسیتشان بروز می‌کند. این نوع حساسیت‌ها بیشتر فصلی است.
حساسیت ناشی از گزش و نیش:
تحریکات پوستی ناشی از گزش و نیش حشرات می تواند بسیار آزار دهنده باشد اما واکنش های ایجاد شده دوره کوتاه مدتی دارند.
کهیر:
کهیر، حساسیتی است که خود را به صورت دانه ها و لکه های قرمز و خارش داری که وسط آنها برآمده است، بر روی پوست نشان می دهد.
توصیه‌های ضروری:
* باید در هنگام کار با مواد شوینده و آب، از دستکش استفاده کنند و از آنجا که ماده لاتکس دستکش هم در برخی افراد باعث حساسیت می‌شود، بهتر است زیر دستکش از یک دستکش نخی استفاده کرد.
* نباید دستکش به مدت طولانی به دست بماند، چون گرما و تعریق دست داخل آن ممکن است پوست را مستعد حساسیت به این مواد کند.
* اگر حساسیت در تماس با ماده مشخصی ایجاد شود، باید از تماس با آن خودداری کرد.
* اگر فقط به دلیل سایش پوست باشد، باید از کرم‌ها و مرطوب کننده‌ها استفاده کرد.
* در درمان حساسیت‌های پوستی بدون نظر پزشک اقدام به استفاده از دارو و پماد خاصی نکنید، چون گاهی استفاده از برخی پمادها، به مرور زمان باعث وخامت بیشتر حساسیت می‌شود.
* گاهی علائم این حساسیت‌ها با برخی بیماری‌های پوستی یکسان است و سهل انگاری فرد در مراجعه به پزشک ممکن است باعث وخیم شدن بیماری شود.
درمان:
تاکنون درمان قطعی برای حساسیت‌ها یافت نشده است و قطعی‌ترین درمان همانا پرهیز از مواجهه با آلرژن است. در مورد حساسیت‌های غذایی در غالب موارد حذف ماده غذایی حساسیت‌زا مشکل خاصی را ایجاد نمی‌کند اما در مواردی که بیمار به تعداد زیادی مواد غذایی یا به یک گروه از مواد غذایی (مانند لبنیات) حساسیت داشته باشد، حذف مواد غذایی حساسیت‌زا علاوه بر ایجاد مشکلات عملی ممکن است بیمار را در معرض کمبود مواد مغذی و مشکلات مربوطه قرار دهد. از این رو بیمار باید حتماً در مورد رژیم غذایی خود با یک متخصص تغذیه مشاوره کند تا در صورت لزوم، مکمل‌های غذایی برای او تجویز شود.