پسوریازیس

 

پسوریازیس (داءالصدف ):

پسوریازیس (داء الصدف) یک  اختلال خود ایمنی ونوعی بیماری مزمن وشایع پوستی است  در ان سلول های پوست به طور کنترل نشده ای تکثیر میابندو سبب خارش ،سوزش ، پوسته ریزی و التهاب میشوند  این بیماری مسری نبوده و از شخصی به شخص دیگر منتقل نمی شود. ولی در صورت ابتلای یکی از اعضای  خانواده احتمال بروز بیماری در سایر افراد ، افزایش میابد به عبارت دیگر عوامل ارثی و ژنتیکی در ایجاد ان نقش دارند .

مکانیسم عمل  پسوریازیس (داءالصدف):

در طی این بیماری سیستم ایمنی با ارسال سیگنال‌های معیوب موجب تسریع رشد سلول‌های پوست  می شوند.در واقع در حالت عادی سلول های پوست بطور دائم از لایه های زیرین به طرف سطح  پوست حرکت نموده و در انجا هسته خود را از دست داده و به صورت پوسته های مرده دفع می شوند (دوره ۲۸ الی ۳۰ روز ) ،اما در پسوریازیس چرخه حیات سلول های پوست با سرعت بیشتری انجام می گیرد (دوره ۳ الی ۶ روز ) در نتیجه این تسریع ، چندین لایه سلول مرده در سطح پوست تجمع پیدا می کننند که سبب خارش ،سوزش ،التهاب و پوسته ریزی می شوند.

علایم پسوریازیس (داء الصدف) بین افراد مختلف، بر اساس سن، نژاد، اقلیم و نوع تغذیه متفاوت بوده و شامل یک یا چند عدد از نشانه های زیر می باشد:

– پلاک های مزمن پوسته پوسته شونده که اغلب در نواحی ارنج ها  ،زانو ها ،پوست سر و ناحیه ساکرال مشاهده میشوند .پوسته ها چسبناک و به رنگ نقره ای بوده و حالت فلسی دارند .این فرم ،شایعترین نوع پسوریازیس می باشد .

– خارش ، سوزش ، التهاب و یا درد در نقاطی از پوست

– ایجاد خشکی و ترک در پوست که گاها همراه با خونریزی ناشی از خارش شدید می باشد.

– ایجاد فرورفتگی برآمدگی و افزایش ضخامت در ناخن (علوه بر پوست ناخن ها ومفاصل نیز درگیر می شود )

انواع رایج پسوریازیس(داء الصدف) چیست ؟

۱)پسوریازیس پلاکی : بصورت لکه های  پوستی برآمده، قرمز، پوشیده از پوسته های سفید نقره ای دیده می شود. این برآمدگی ها معمولا” روی آرنج ها، زانوها، قسمت انتهایی کمر و پوست سر ایجاد می شوند. اگرچه پلاک ها می توانند تمام سطح بدن را احاطه کنند.

۲(پسوریازیس قطره ای : که بصورت نقطه های قرمز کوچک روی پوست ظاهر می شود و ممکن است تمام نواحی بدن را بپوشاند.

۳)پسوریازیس پوسچولار (پوسچولار لوکالیز، پوسچولار ژنرالیزه ):  این نوع پسوریازیس خود را با کورک های سفید،احاطه شده با پوست قرمزنشان می دهد. دانه های کوچک چرکی تظاهرمی کند که این دانه ها هم به یکدیگروصل شده ومناطق وسیعی چرکی ایجاد می کند که این چرک بدون میکروب بوده وفقط به علت التهاب ایجاد شده

۴)پسوریازیس معکوس : نشانه آن زخم های قرمز یکدست، روی پوست است عموما این بیماری زیربغل، کشاله ران، زیر پستان و دور نواحی جنسی رخ می‌دهد. پسوریازیس معکوس باعث بوجود آمدن، تکه‌های نرم و قرمز و پوست ملتهب در آن ناحیه می‌شود.

۵)پسوریازیس اریترودرمیک : پسوریازیس اریترودرمیک ۹۰ درصد سطح پوست بدن قرمز می شود در این نوع پسوریازیس تمام بدن را دانه های قرمز رنگ که به نظر می رسد پوست انداخته اند پوشانده است که می تواند باعث خارش یا سوزش شدیدو اغلب درد همراه گردد.

۶)پسوریازیس ناخن ها : تغییرات ناخنی هم دربیماری پسوریازیس می تواند بروز کند که به شکل تغییررنگ ، ضخیم شدن، جدایی صفحه ازبسترناخن، ایجاد لکه های قرمزویا زرد برروی صفحه ناخن وازهمه شایعترفرورفتگیهای شبیه جای فرورفتن سوزن درروی صفحه ناخن می باشد .

۷)پسوریازیس پوست سر :این نوع پسوریازیس می‌تواند تنها در بخشی از پوست سر و یا همه نواحی پوست سر خود را نشان‌دهد.دربعضی ازافراد مبتلا به پسوریازیس پوست سر،ناحیه شدیدا خارش دارد. درموارد پیشرفته بیماری می‌تواند باعث ریزش موی موقتی شود.

۸)بیماری مفاصل : گاهی بیماری پسوریازیس  همراه تورم و التهاب مفاصل می باشد که این حالت بیشتر در موارد شدیدتر وطولانی ترپسوریازیس وبیشتر درمفاصل کوچک دست رخ داده ونیازبه بررسی ودرمان توسط متخصص روماتولوژی دارد.

دلایل ابتلا به پسوریازیس( داءالصدف ) :

دلیل اصلی ابتلا به پسوریازیس هنوز معلوم نیست، اما عواملی که در ادامه بیان می‌شوند، معمولا بیشترین تاثیر را در ابتلا بهبیماری  پسوریازیس داشته‌اند، که مهمترین و اصلیترین عامل آن سابقه خانوادگی و ژنتیک است دیگر عواملدخیل در ایجاد بیماری شامل موارد زیر است:

۱-عوامل روحی: بی‌شک استرس‌های مختلف روحی و هیجانی در بروز یا تشدید بیماری پسوریازیس موثرند و در بسیاری از موارد خود بیمار به رابطه این استرس‌ها با بیماری خویش پی می‌برد.

۲- عفونتها: در مورد ارتباط عفونت‌ها با پسوریازیس اتفاق نظر وجود ندارد. شاید تنها رابطه ثابت شده بین اشکال قطره‌ای پسوریازیس و عفونتهای حاد استرپتوکوکی باشد.

۳- صدمات فیزیکی: علاوه بر استرس‌های روحی، صدمات فیزیکی به پوست نیز می‌تواند باعث ایجاد شدن پسوریازیس در محل ورود آسیب شود. بطور شایع خود بیمار نیز این تجربه را پیدا می‌کند که درست در محل خراشیدگی پوست یا محل برش جراحی، ضایعات پسوریازیس ایجاد می‌شوند. روی همین اساس است که به بیمار مبتلا به پسوریازیس توصیه می‌شود که از کندن پوسته‌ها و خراشیدن پوست خود پرهیز کند، چراکه این عمل می‌تواند باعث تشدید بیماری وی شود.

۴ – داروها: بسیاری از داروهایی که بیمار مصرف می‌کند می‌تواند باعث ایجاد شدن یا شعله‌ور شدن پسوریازیس شود. از مهمترین این داروها می‌توان به ترکیبات لیتیوم، داروهای مسدود کننده بتا مثل پروپرانولول و اتنولول، داروهای ضد مالاریا مثل کلروکین، کلونیدین و ترکیبات ید اشاره کرد.

۵ – عوامل هورمونی و متابولیک: پسوریازیس اغلب با عوامل هورمونی نیز در ارتباط است. برای مثال بطور معمول در جریان حاملگی، پسوریازیس تخفیف یافته و برعکس پس از حاملگی و در جریان شیردهی تشدید می‌شود. همچنین کمی کلسیم خون نیز می‌تواند باعث تشدید پسوریازیس شود.

۶- نور آفتاب: اکثر بیماران اذعان می‌دارند که بیماری ایشان در زمستان بدتر می‌شود. شواهد گوناگون دیگر نیزحاکی از آن است که نور آفتاب باعث بهبودی پسوریازیس می‌شود. با این وجود هستند، بیمارانی که نور آفتاب باعث شعله ور شدن بیماری‌شان می‌شود. روی همین اصل توصیه می‌شود که بیمار مبتلا به پسوریازیس از نور شدید آفتاب پرهیز کند.

روش‌های درمان پسوریازیس کدامند؟

با توجه به متفاوت بودن پسوریازیس در افراد مختلف، روش درمان در هر فرد بسته به سن، جنس، شغل، وسعت بیماری و بسیاری از عوامل دیگر متفاوت خواهد بود. در حال حاضر داروهای موضعی بسیاری وجود دارند که در درمان پسوریازیس مصرف می‌شوند. کورتیکوستیروئیدهای موضعی معمولاً شایعترین درمانی است که برای پسوریازیس استفاده شده، باعث کم شدن التهاب و تحریک پذیری پوست می‌شود. خیلی از اوقات پزشک ترکیبی از یک داروی از بین برنده لایه شاخی (کراتولیتیک) و استیروئید موضعی را برای شما تجویز می‌کند. نکته مهم در مصرف کورتیکوستیروئیدهای موضعی آن است که غالباً پس از مدتی، دیگر آن پاسخ مطلوب ابتدایی حاصل نمی‌شود، ضمن آنکه خطر نازک شدن پوست در اثر مصرف این داروها نیز وجود دارد. علاوه بر کورتیکوستیروئیدهای موضعی و داروهای کراتولیتیک داروهای قدیمی‌تری چون ترکیبات تار قطران و آنترالین نیز از مدت‌ها قبل در درمان پسوریازیس بکار رفته، با اثرات قابل قبول همراه هستند. همچنین استفاده از ترکیبات موضعی ویتامین D نیز در درمان این بیماری با نتایج خوبی همراه بوده است. امروزه به علت داشتن عوارض ترکیبات موضعی شیمیایی از ترکیبات موضعی گیاهی جهت کنترل عارضه های بیماری پسوریازیس ( خارش ،پوسته ریزی ، التهاب ،)  استفاده میشود.

علاوه بر درمانهای موضعی، در موارد شدید پسوریازیس داروهای متعددی وجود دارند که بصورت تزریقی یا خوراکی برای این بیماری بکار می‌روند و اصطلاحاً درمانهای سیستمیک نامیده می‌شوند. معمولاً متوترکسات اولین دارویی است که برای این منظور بکار می‌رود. این دارو که در سال ۱۹۵۱ برای اولین بار در درمان پسوریازیس مصرف شد تکثیر سلول‌های پوست را کم کرده غالباً بخوبی بیماری را کنترل می‌کند. متوترکسات می‌تواند هم بصورت خوراکی و هم تزریقی مصرف شود و غالباً پس از چند هفته اثر آن ظاهر می‌شود.

همچنین مشتقات ویتامین A که به رتینوئیدها معروف هستند با کاستن تکثیر سلول‌های پوست، باعث بهبودی پسوریازیس می‌شوند.

درمانهای جدید پسوریازیس کدامند؟

با شناخت بهتری که از چگونگی ایجاد شدن بیماری پسوریازیس طی سال‌های اخیر حاصل شده است و با عنایت به این نکته که سیستم ایمنی نقش مهمی در ایجاد شدن بیماری دارد، طی چند سال گذشته طیف جدیدی از داروها غالباً به روش فن آوری زیستی (بیوتکنولوژی) ساخته شده‌اند که قادرند با تصحیح اختلالات حاصل شده از پسوریازیس، بیماری را بهبود بخشند. این داروها که غالباً به درمانهای «بیولوژیک» معروفند، گاهی اوقات با نتایج بسیار درخشانی همراه هستند .