سرطان حنجره

 

شایع‌ترین علامت بروز سرطان حنجره خشونت در صدا بدون علت و برای طولانی مدت است، سرطان حنجره ازرایج ترین سرطانهای سر و گردن میباشددر این نوع سرطان سلولهای بدخیم سرطانی درباقتهای حنجره رشد می کنند

سرطان حنجره (جعبه صدا) بیماری است که در آن سلولهای سرطانی ( بدخیم ) در بافتهای حنجره یافت می شوند . حنجره راه عبوری کوتاه شبیه یک مثلث است که درست زیرحلق و در ناحیه گردن قرار گرفته است . حلق لوله ای تو خالی بطول ۵ اینچ است که از پشت بینی شروع شده و به سمت پایین تا ناحیه گردن پیش می رود تا اینکه به مری برسد . مری لوله ای است که به سمت معده می رود . هوا از طریق حلق و سپس حنجره به نای ( تراشه ) رسیده  و از آنجا به ریه ها می رود . غذا از طریق حلق وارد مری می شود . حنجره در بالای خود دارای یک تکه بافت کوچک است که اپی گلوت نامیده می شود . این عضو مانع ورود غذا به راههای هوایی می گردد .

حنجره دارای طنابهای صوتی است که امواج صدا را هنگامیکه هوا در برابر آنها به جریان می افتد تولید و مرتعش     می کنند  بازتاب این امواج از طریق حلق  ِ دهان و بینی منجر به تولید صدای شخص می گردد . عضلات موجود در حلق، صورت ، زبان و لبها به مردم در بیان کلمات قابل فهم کمک می کند  .

۳ قست اصلی در حنجره وجود دارد :

گلوت  ( بخش میانی حنجره که طنابهای صوتی درآنجا واقع شده اند )

سوپرا گلوت ( بافت بالای گلوت )

ساب گلوت ( بافت پایین گلوت ) . ساب گلوت به نای متصل است و هوا را از این طریق به ریه ها می رساند .

سرطان حنجره اکثر در افراد سیگاری دیده می شود . اگر فردی به این بیماری مبتلا است و سیگار می کشد باید هرچه زودتر مصرف سیگار را قطع نماید .

درصورت وجود علائم بالینی زیر باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه نمود:

گلودردی که خوب نمی شود ، درد بهنگام بلع ، تغییر و یا خشونت صدا ،  درد گوش و یا وجود غده در گردن .

اگر چنین علائمی وجود داشته باشد ، پزشک با قرار دادن یک لوله در گلوی بیمار که یک چراغ مخصوص نیز در انتهای آن وجود دارد به معاینه حنجره می پردازد . این عمل لارنگوسکوپی نامیده می شود . درصورتیکه پزشک بهنگام معاینه به بافتی غیر طبیعی برخورد نماید  ِ تکه ای از آن بافت را برداشته و در زیر میکروسکوپ به مطالعه آن می پردازد تا ببیند که آیا سلولهای سرطانی در بافت مورد نظر وجود دارد یا خیر ؟ این روش نمونه برداری ( بیوپسی ) نامیده می شود. همچنین پزشک برای بررسی احتمال وجود غده به لمس گلو و گردن می پردازد .

شانس بهبودی بیمار ( پیش آگهی ) به محل استقرار سرطان در حنجره  ِ اینکه آیا سرطانها تنها در حنجره وجود دارد و یا به بافتهای دیگر پخش شده است ( مرحله بیماری ) و وضعیت عمومی سلامت بیمار بستگی دارد .

اطلاعات مربوط به مرحله بندی بیماری

مرحله بندی سرطان حنجره : زمانی که پی بوجود سرطان حنجره برده میشود  ِ آزمایشهای متعددی برای پی بردن به این نکته که آیا سلولهای سرطانی به نواحی دیگر بدن دست اندازی کرده اند یا خیر انجام می شود . این روش مرحله بندی بیماری نامیده می شود  ِ یک پزشک برای انتخاب درمان مناسب باید از مرحله ای که بیماری در آن واقع است آگاهی داشته باشد  ِ در سرطان حنجره تعاریف مربوط به مراحل ابتدایی به نقطه ای که سرطان از آنجا آغاز شده است بستگی دارد.

مرحله بندی زیر برای سرطان حنجره بکار برده می شود.

مرحله اول ( I ) :

سرطان تنها در همان ناحیه ای که شروع شده است قرار دارد و به گره های لنفاوی همان ناحیه و یا نواحی دورتر بدن دست اندازی نکرده است . ( گره های لنفی اندامهای لوبیایی شکل کوچکی هستند که در سرتاسر بدن وجود داشته و تولید و حفظ سلولهای مبارز با بیماریهای عفونی را بر عهده دارند ) .

تعریف دقیق مرحله یک به نقطه شروع سرطان بستگی دارد:

 سوپرا گلوت :  سرطان تنها در ناحیه سوپرا گلوت قرار داشته و طنابهای صوتی می توانند بطور طبیعی حرکت کنند .

گلوت : سرطان تنها در طنابهای صوتی قرار داشته و این طنابها می توانند بطور طبیعی حرکت کنند .

ساب گلوت : سرطان به خارج از ساب گلوت پیشرفت نکرده است .

مرحله دوم ( II ) :

سرطان تنها در حنجره  وجود داشته و به گره های لنفاوی همان ناحیه و یا نواحی دورتر بدن پیشرفت نکرده است . تعریف دقیق این مرحله مطابق زیر به نقطه شروع سرطان بستگی دارد :

سوپرا گلوت : سرطان در بیش از یک ناحیه از سوپرا گلوت وجود دارد ولی طنابهای صوتی می توانند آزاد و بطور طبیعی حرکت کنند . گلوت : سرطان  ِ سوپرا گلوت باساب گلوت و یا هر دو منتشر شده است . طنابهای صوتی ممکن است بطور طبیعی حرکت کنند یا نکنند .

ساب گلوت : سرطان  ِ طنابهای صوتی را در گیر کرده است ولی ممکن است طنابهای صوتی بطور طبیعی حرکت کنند یا نکنند .

مرحله سوم ( III ) :

هر یک ازموارد زیر در این مرحله صدق می کند:

 سرطان به بافتهای اطراف حنجره نظیر حلق و یا بافتهای گردن انتشار پیدا کرده است  ِ گره های لنفاوی ناحیه ای ممکن است حاوی سرطان باشند یا نباشند .

سرطان به یک گره لنفی در همان سمت گردن انتشار یافته و اندازه گره لنفاوی از ۳ سانتی متر بیشتر نمی باشد ( تنها کمی بیش از یک  inch )

مرحله چهارم ( IV ) :

هریک از موارد زیر ممکن است صادق باشد

-سرطان به بافتهای اطراف حنجره نظیر حلق و یا بافتهای گردن انتشار پیدا کرده است  ِ گره های لنفاوی ناحیه ای ممکن است حاوی سرطان باشند یا نباشند  .

– سرطان به بیش از یک گره لنفاوی در همان سمت گردن منتشر شده و باعث بروز سرطان در آنها گشته است . و یا به گره های لنفاوی یک یا هر دو طرف گردن منتشر شده و اندازه گره ها بیش از ۶ سانتی متر می باشد  ( بیش از ۲ اینچ )

– سرطان به قسمتهای دیگر بدن دست اندازی نموده است .

عود بیماری : منظور از عود بیماری باز گشت مجدد آن بعد از درمان می باشد . محل بازگشت می تواند حنجره و یا هر قسمت دیگر بدن باشد .

نگاهی اجمالی به روشهای درمانی

چگونه سرطان حنجره درمان میشود ؟

درمانهایی برای بیماران مبتلا به سرطان حنجره وجود دارد . ۳ نوع درمان مورد استفاده واقع می شود :
* پرتو درمانی ( با استفاده از مقادیر بالای اشعه ایکس و یاسایر پرتوهای پر انرژی برای کشتن سلولهای سرطانی )

* جراحی ( خارج کردن سرطان)

* شیمی درمانی ( با استفاده از داروهایی که باعث از بین رفتن سلولهای سرطانی می شوند) .

پرتو درمانی با استفاده از اشعه ایکس برای کشتن سلولهای سرطانی و کوچک کردن تومور انجام می شود . تابش پرتو ها بوسیله دستگاهی که خارج بدن قرار دارد ( پرتو درمانی خارجی ) و یا با استفاده از مواد پرتوزایی که رادیوایزوتوپ ) بوسیله لوله های پلاستیکی نازک درمحل استفرار سلولهای سرطانی قرار میگیرند ( پرتو درمانی داخلی ) انجام می شود .

پرتو درمانی خارجی به غده تیروئید و هیپوفیز ممکن است باعث تغییر عملکرد غده تیروئید شود لذا ممکن است پزشک برای اطمینان از عملکرد مناسب غده تیروئید  ِ قبل و بعد از پرتو درمانی آزمایشاتی را از تیروئید بعمل آورد . درحال حاضر پرتو درمانی بهمراه تجویز داروهایی که باعث حساسیت بیشتر سلولهای سرطانی به تابش امواج می شود بعنوان یک روش درمانی تحت مطالعه می باشد .

همچنین پرتو درمانی  بصورت چند نوبت در روز با دوز کم هم از دیگر روشهای در حال مطالعه می باشد در صورتیکه مصرف سیگار قبل از شروع پرتودرمانی متوقف شود نتیجه بهتری از نظر افزایش طول عمر در پی خواهد داشت جراح ممکن است توده سرطانی و بخشی از حنجره را با یکی از روشهای زیر بردارد :

– کورد کتومی ( cordec tomy ) برای برداشتن طناب صوتی

_ سوپراگلوتیک لارنژکتومی  ( Supraglottic laryngectomy ) برای برداشتن فقط سوپراگلوت

– partial or hemilaryngectomy  : برای برداشتن فقط قسمتی از حنجره

– لارنژکتومی توتال ( total laryngectomy ) : برای برداشتن کل حنجره . در این روش سوراخی در جلوی گردن ایجاد می شود تا بیمار بتواند به راحتی نفس بکشد . به این عمل تراکئوستومی می گویند  ِ اگر سرطان به گره های لنفی سرایت کرده باشد این گره ها نیز برداشته می شوند .

– استفاده از جراحی لیزر برای سرطانهای در مراحل ابتدایی در مرحله پژوهش می باشد  ِ در عمل جراحی از لیزر یک رشته نور باریک و فشرده برای برش سرطان مورد استفاده قرار می گیرد .

در شیمی درمانی از داروهایی استفاده می شود که سلولهای سرطانی را نابود می کنند  ِ شیمی درمانی ممکن است بصورت تجویز قرص  ِ تزریق عضلانی و یا تزریق داخل وریدی انجام شود  ِ شیمی درمانی یک درمان فراگیر (سیستمیک) است زیرا دارو وارد خون شده  ِ در تمام بدن سیر می کند و می تواند سلولهای سرطانی را در هر جای بدن نابود کند .

بیماران مبتلا به سرطان حنجره استعداد بیشتری برای ابتلا به سایر سرطانهای سروگردن دارند . در حال حاضر مطالعات پژوهشی روی داروهای شیمی درمانی درحال انجام است که آیا می توانند جلوی سرطانهای ثانویه دهان  ِ گلو  ِ نای  ِ بینی و مری را بگیرند ؟

از آنجاییکه حنجره در فرایند تنفس و صحبت کردن کمک می کند بیمار ممکن است بعلت عوارض سرطان و درمان آن نیازمند کمک باشد  ِ بیمار ممکن است نیاز داشته باشد تا راه جدیدی را برای صحبت کردن پیدا کند و حتی از وسایل کمکی مخصوص جهت حرف زدن استفاده نماید . لذا پزشک معالج بیمار مبتلا به سرطان حنجره با پزشکان متخصص در رشته های دیگر جهت اتخاذ بهترین روش درمانی مشاوره  می کند . پرسنل پزشکی مجرب می توانند به بهبود بیمار و آموزش روشهای جدید خوردن و صحبت کردن کمک نمایند .

عود سرطان حنجره

انتخاب درمان در سرطان راجعه به نوع درمانی بستگی دارد که بیمار طی اولین بار ابتلاء به سرطان حنجره دریافت نموده بود .

اگر بیمار قبلا فقط تحت عمل جراحی قرار گرفته است این بار نیز ممکن است تحت عمل جراحی دیگه و یا پرتو درمانی قرار بگیرد  ِ اگر بیمار قبلا فقط پرتو درمانی گرفته است  ِ یک دوره پرتو درمانی دیگر و یا عمل جراحی باید برای او در نظر گرفت  ِ اگر عمل جراحی و یا پرتو درمانی موفقیت آمیز نبود باید از شیمی درمانی برای تخفیف علائم استفاده نمود .