شوره ی سر (سبوره) چیست؟
شوره ی سر (سبوره):
شوره سر یا سبوره یکی از رایج ترین مشکلات پوست سر میباشد و زمانی بروز میکند که به طور غیر طبیعی سرعت جدا شدن سلول های مرده از پوست سر زیاد شود در این حالت سلول ها به هم چسبیده و به شکل پوسته های سفید که همان شوره هستند روی سر ظاهر میشوند .
تقریباً نیمی از افراد مخصوصاً پس از سن بلوغ دچار آن میشوند و شیوع آن در مردان بیشتر از زنان است.
این مشکل با استرس و بی خوابی تشدید میگردد و احتمال ابتلا به آن در افرادی که زمینه ژنتیکی دارند، بیشتر است .
علائم شوره سر:
شوره سر با علائمی چون خارش پوست سر و پوسته پوسته شدن و گاهی اوقات قرمزی همراه است.وجود تکه های چرب و سفید رنگ مایل به زرد روی پوست و احساش سوزش از دیگر علائم آن هستند.
انواع شوره سر:
بر حسب ساختار و چسبندگی، شوره سر را به دو نوع شوره خشک و شوره چرب تقسیم می کنند.
*شوره خشک به صورت گرده های ریزی روی مو پراکنده می باشد و معمولا به سر نمی چسبد به همین خاطر با شانه زدن موها از روی سر میریزد.
*شوره چرب در انتهای موها روی پوست دیده می شود که به علت چرب بودن به هم میچسبند در نتیجه از شوره خشک بزرگتر دیده میشوند و کف سر بوی نامطبوعی پیدا میکند. علت احتمالی این بیماری
قارچ(مخمر) پپتیروسپوروم اووال است. شوره سر نوع خفیف بیماری درماتیت سبورئیک مى باشد.
از دلایل احتمالی ابتلا به شوره سر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-تغذیه نامناسب و کمبود ویتامین های A و E
-حساسیت به استفاده برخی از محصولات مراقبت از مو
-عدم استراحت کافی،استرس ، اضطراب و اختلالات عاطفی
-رنگ کردن ، مش کردن و فر کردن بیش از حد موها
عوامل مساعد کننده جهت ایجاد شوره سر:
1)همان طور که قبلاً ذکر شد علت احتمالی این بیماری، قارچ (مخمر) ) پپتیروسپوروم اووال است که برخلاف بسیاری از قارچ های دیگر مسری نیست وبه طور طبیعی در پوست انسان به خصوص در نواحی چرب زندگی می کند. وقتی شرایط برای تکثیر این قارچ مهیا میشود میتواند چربی های مترشحه از غدد سبوم را با ترشح لیپاز به اسید های چرب اولئیک اسید و آراشیدونیک اسید تجزیه کند که این اسید ها موجب تحریک پوست شده و ریزش سلول های پوست (کراتینوسیت ها ) را به همراه دارد که با چربی پوست به هم می چسبند و موجب ایجاد شوره میگردند.
2)عواملی چون افزایش ترشح هورمون مردانه (آندروژن ها )در سن بلوغ موجب فعال شدن غدد سبابه گشته و پوست چرب میشود.در نتیجه شرایط برای تکثیر قارچ ها و ترشح ترکیبات ایجاد کننده التهاب مساعد شده و شرایط ایجاد شوره را مستعد میکنند.علاوه بر سن بلوغ،شیرخواران نیز در هفته اول زندگی ممکن است درگیر بیماری شوند.
3)ضعف ایمنی بدن و عدم شست و شوی کافی موها ازدیگر عواملی است که میتواند در رشد این قارچ و ایجاد شوره سر موثر باشد.
4)برخی از بیماری های عصبی نیز مانند پارکینسون، سکته مغزی، آلزایمر و ضربه های مغزی موجب افزایش چربی پوست شده که به جمع شدن چربی بیش از حد در سطح پوست منجر میشود در نتیجه بنا به دلایل ذکر شده زمینه ایجاد شوره فراهم میشود.
5) از دیگرعوامل بروز شوره سر میتوان به خشکی پوست سر و برخی از بیماری های پوستی
مانند :پسوریازیس و اگزما اشاره کرد که در ایجاد شوره شدید سر موثرمی باشند.
رعایت شرایط زیر به بهبود شوره سر کمک می کند:
▪️ کنترل استرس و پرهیز از برخورد با محیط های تنش زا
▪️ خوداری ازخارانیدن پوست سر زیرا این عمل باعث ایجادعفونت شده و شوره را تشدید میکند.
▪️ استفاده از برس وشانه نرم شخصی
▪️ پرهیز از مصرف بی رویه شکر و نشاسته و غذاهای پرچرب
درمان های گیاهی شوره سر:
*از روغن درخت چای استفاده کرده و چند قطره از آن را به شامپو خود اضافه کنید.
*سرکه سیب را با آب مخلوط کرده و روی سر خود بزنید و سپس با حوله بپوشانید و 15 دقیقه بعد
شست و شو دهید.این عمل را دو بار در هفته تکرار کنید.
*از روغن نارگیل استفاده کنید بدین صورت که 3 الی 5 قاشق غذاخوری از آن را روی پوست سر خود ماساژ داده و بعد از یک ساعت شست و شو دهید.
*حدود 10 قطره روغن زیتون را روی پوست سر زده و بعد از مدتی شست و شو دهید.
درماتیت سبورئیک یا درماتیت شوره اى:
درماتیت سبورئیک یا درماتیت شوره اى به ضایعات قرمز و پوسته دار پوست که با تولید سبوره (پوسته هاى چرب یا خشک سفید رنگ) و خارش همراه است، گفته مى شود.
بیماری در تمامی سنین ممکن است رخ بدهد ولی در اوایل شیرخوارگی و بزرگسالی (سن بلوغ) بیشتر دیده میشود.
شوره و درماتیت می تواند در ابروها ،قاعده(ریشه) مژه ها و ریش و سبیل ، پوست جلوی قفسه سینه، (پوست روی جناغ)، پوست اطراف بینی ،چین بین لب و دهان، پوست نواحی پشت گوش و حتی داخل مجرای گوش، کشاله ران،زیر پستان و ناحیه مقعدی تناسلی نیز نیز ایجاد گردد چرا که این نواحی از پوست ،غنی از غدد چربی(غدد سباسه) می باشند که میزان چربی تولید شده از این غدد با ایجاد بیماری مرتبط است.
سیر بیماری:شیرخواران معمولاً نیاز به درمان ندارند و اغلب بیماری به صورت خود محدود شونده میباشد.در بالغین،|بیماری حالتی مزمن داشته و همراه با دوره های تشدید و تخفیف میباشد.عواملی که باعث تشدید و شعله وری این بیماری میشوند عبارتند از:استرس،خستگی و تغییرات آب و هوایی. در این افراد و همچنین مبتلایان به ایدز بیماری شدت بیشتری دارد.