شیوع دیابت در مبتلایان به کبد چرب
مقدمه :
کبد چرب تنها شاخصی برای چاقی نیست، و بتدریج می تواند نقش مستقلی در ایجاد بیماری دیابت نوع دوم داشته باشد.پژوهشگران دریافتند مبتلایان به بیماری کبد چرب پنج برابر بیشتر با خطر ابتلا به دیابت نوع دوم مواجه هستند.
دیابت و کبد چرب :
در واقع در افراد مبتلا به کبد چرب ، کبد نمی‌تواند قند را به کلیگوژن تبدیل کند و یا در مواقع لزوم آن را به شکل گلوکز به جریان خون وارد کند و این به چالش کنترل کلوگز خون می‌افزاید. گرچه کارشناسان بر این باورند که کبدچرب علل مختلفی دارد، اما یک نظریه وجود دارد که علت آن را مقاومت به انسولین در کبد می‌داند . مقاومت به انسولین در کبد سبب می‌شود که پیام‌های هورمونی برای فرستادن گلوکز به خون نادیده گرفته شود، سطح قندخون بالا رود و احتمال تجمع چربی در کبد افزایش یابد. فردی که در خطر مقاومت به انسولین است (یعنی هنگامی که سلول‌ها توانایی پاسخ به انسولین را ندارند)، در خطر ابتلا به دیابت به خصوص دیابت نوع دوم نیز می‌باشد.
آمار چه می گوید ؟
شیوع پره دیابت (وضعیتی است که در آن اگرچه قند خون تاحدودی بالاست ولی بیمار همه ملاکهای دیابت را ندارد) و دیابت نوع دوم در ۸۵% از بیماران مبتلا به کبد چرب تشخیص داده شد ، در حالی که این میزان درگروه کنترل تنها ۳۰% بود . در افراد مبتلا به کبد چرب غیر الکلی مقاومت به انسولین در بافت چربی ، ماهیچه و کبد مشاهده شد.
همچنین حساسیت انسولینی ماهیچه ها و کبد به میزان قابل توجهی دچار اختلال شده بود، که این نوع از اختلالات متابولیک در پره دیابت و دیابت نوع دوم به طور مشابه وجود داشت. اما مقاومت به انسولین در بافت چربی فقط در مبتلایان به دیابت که از کبد چرب رنج می بردند، مشاهده گردید، که با شدت مقاومت به انسولین در عضلات و کبد و نیز میزان چربی در بافت کبدی در ارتباط بود .
ارتباط ناراحتی های کبدی و دیابت :
ارتباط ناراحتی های کبدی و دیابت بالاتر از آن چیزی است که بسیاری از مردم فکرمی‌کنند.
- میزان شیوع کبد چرب در بین افراد مبتلا به دیابت 34 تا 74 درصد و در دیابتی‌های چاق تقریباً 100درصد است.
- ارتباط سیروز و دیابت به این موضوع مربوط می‌شود که خود بیماری سیروز با مقاومت به انسولین مرتبط است. در 60 درصد افراد مبتلا به سیروز، اشکال در تحمل کلوگز وجوددارد و 20 درصد افراد مبتلا به سیروز، به دیابت مبتلا می‌شوند.
- میزان شیوع سرطان کبد در افراد مبتلا به دیابت چهاربرابر بیشتر است.
گرچه عوامل خطرساز برای ابتلا به دیابت نوع 2 و کبد چرب، بسیار مختلف هستند، اما بالا بودن سطح قندخون، همواره زمینه‌ساز هردو بیماری است.
راه های مقابله با عوارض کبدی در افراد دیابتی :
در فرد دیابتی، بهترین راه های مقابله با عوارض کبدی عبارتند از:
- کنترل دقیق و مناسب قند خون
- کنترل وزن و پیشگیری ار چاقی
- کاهش سطح کلسترول
- عدم مصرف الکل
- کاهش وزن اضافه از طریق تغییر و اصلاح شیوه‌ی زندگی
- در پیش گرفتن رژیم غذایی کم چرب، پرفیبر و کم شکر
- ورزش منظم
راه های بالا به پیشگیری از دیابت نیز کمک می‌کند زیرا این راه ها به حفظ سطح کلوگز خون کمک می‌کند و توانایی متابولیسم شکر در بدن را افزایش می‌دهد. بعلاوه، بعضی از مکمل‌های گیاهی نیز به حفظ سطح قندخون و کاهش آسیب به سلول‌های کبدی کمک می‌کنند.
نقش انسولین در ارتباط با این دو بیماری :
انسولین عامل اصلی برای شناخت چگونگی ارتباط بین دیابت و بیماری‌های کبد است. کبد یک عضو وابسته به انسولین است، و عملکرد آن به این دو عامل بستگی دارد:
- سطح انسولین خون
- میزان حساسیت کبد به انسولین
بطور معمول، سطح گلوکز خون بعد از خوردن بالا می‌رود و پانکراس را به ترشح انسولین وامی‌دارد.
- انسولین سیگنال‌های لازم برای جذب گلوکز خون را ایجاد می‌کند.
- هنگامی که سطح گلوکز در خون بالا باشد، کبد با جذب گلوکز اضافی و تبدیل آن به کلیگوژن به پیام انسولین پاسخ می‌دهد.
- هنگامی که سطح گلوکز خون پایین بیاید، کبد گلوکز را دوباره به جریان خون می‌فرستد.
و اما نکته آخر :
بیماران مبتلا به کبد چرب غیر الکلی باید از نظر ابتلا به دیابت نوع دوم غربالگری شوند چرا که شیوع متابولیسم غیرطبیعی گلوکز پیش از آنکه علائمی داشته باشد ، در این افراد زیاد است. جدا از متابولیسم غیر طبیعی گلوکز، مقاومت به انسولین نیز در این افراد شدیدتر است. در بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم مشاهده مقاومت انسولین در بافت چربی، نقش اصلی در شدت کبد چرب غیرالکلی دارد.
با توجه به مطالب ذکر شده در خصوص ارتباط بیماری کبد و چرب و دیابت ، دستاوردی ارزشمند از طب گیاهی ایران با نام میکس 8 گیاه ستاک معرفی می گردد ، فرمولاسیون این محصول در لابراتور تخصصی شرکت سلامت اندیش فلورا صورت گرفته که با فرآوری گیاهان خاص دارویی فرموله گردیده که از موارد مصرف آن می توان به کاهش قند خون ، پاکسازی و سم زدایی کبد و کاهش کسترول و …. اشاره نمود .