علائم افسردگی در کودکان
علائم افسردگی در کودکان:
کم حرفی، منزوی شدن، پرخاشگری و خجالت از نشانه‌های افسردگی‌کودکان است.وقتی می‌شنویم کسی دچار افسردگی است به فکرمان خطور نمی‌کند که شخص بیمار کودکی خردسال باشد، اما باید گفت که کودکان و حتی نوزادان نیز دچار افسردگی می‌شوند.
پژوهشگران با دقت در نوزادانی که به علت بیماری مجبور بودند در بیمارستان و به دور از والد ینشان بخصوص مادر بستری شوند پی به علائمی بردند که نشان می‌داد این نوزادان به افسردگی مبتلا شده‌اند. تغییر در نگاه، میزان خواب و خوراک و حتی گریه کردن این نوزادان از جمله علائم افسردگی در آنها بود.
نکته مهم در افسردگی کودکان این است که چون ما افسردگی را در دوران شاد کودکی بعید می‌دانیم، گاهی به علائم و نشانه‌های آن دقت کافی نداریم و آن نشانه‌ها را به گونه‌ای اشتباه تعبیر می‌کنیم، مثلا کم حرفی و منزوی بودن کودکمان در جمع را نشانه خجالتی بودن او می‌دانیم یا پرخاشگری و تحریک‌پذیری او را به تربیت غلط مرتبط می‌سازیم، در حالی که این نشانه‌ها می‌توانند از وجود افسردگی در فرزندمان خبر دهند.
نشانه‌های افسردگی کودکان عبارتند از:
-۱ نشانه‌های عاطفی : ناامیدی، خشم، درماندگی، اضطراب، نوسانات خلقی، احساس گناه و غمگین بودن
-۲ نشانه‌های جسمی: به هم خوردن ساعات خواب، بی‌اشتهایی و یا خوردن افراطی، یبوست، افزایش و کاهش وزن
-۳ نشانه‌های رفتاری: بدون دلیل گریه‌کردن، کناره‌گیری از دوستان، سریع خشمگین شدن و کاهش انگیزه
۴- نشانه‌های تخریب‌گرایانه: خود را سرزنش‌کردن، احساس بازنده بودن، امیدوار نبودن به آینده و بلاتکلیفی
این اختلال‌ها در بزرگسالان، با طیف وسیع‌تر و پیچیده‌تری خود را نشان‌می‌دهند. عده‌ای معتقدند سوابق خانوادگی و وراثت، در افسردگی نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. شروع افسردگی زودرس در کودکان، بیشتر تحت‌تأثیر عوامل خانوادگی و وراثت است. با وجود این، ازهم‌گسیختگی خانوادگی، ارتباط تنگاتنگی با افسردگی کودکان دارد. ازهم‌گسیختگی خانوادگی را می‌توانیم در رفتار سرد و بی‌روح و منفی روابط متقابل کودک و پدر و مادر به‌وضوح ببینیم.
شناخت‌درمانی رفتاری برای کودکان افسرده، نویدبخش می‌باشد اما در مورد کودکان و نوجوانان با افسردگی و استرس شدیدتر، احتمال بهبودی با این روش، کم‌تر است و باید با مشورت پزشک، از دارو استفاده نمود.
دلایل افسردگی در کودکان
افسردگی به دلایل مختلف به سراغ کودکان می‌آید که می‌توان این دلایل را به انواع مختلف تقسیم کرد.افسردگی نیز مانند بیشتر اختلالات روانی می‌تواند زمینه ژنتیک داشته باشد. به این صورت که اگر پدر یا مادر یا نزدیکان کودک دچار افسردگی باشند، احتمال ابتلای او به افسردگی بیشتر است.
تغییرات اجتماعی مانند جنگ یا بلایای طبیعی مانند زلزله و سیل نیز می‌تواند کودکان را افسرده کند.
اما امروز مهم‌ترین دلیل برای افسردگی کودکان رفتار والدین است، چرا که بچه‌ها در سنین پایین به والدین خود وابسته‌اند و رفتار والدین می‌تواند در روحیه آنها بسیار تاثیرگذار باشد. رفتارهایی مانند تبعیض بین فرزندان، به رخ کشیدن نکات منفی کودک و ابراز نکردن صفات مثبت او و کلا رفتارهای نسنجیده به طوری که روحیه او را تضعیف کند و اعتماد به نفس او را کاهش دهد، می‌تواند زمینه‌ساز ابتلا به افسردگی در کودک باشد. غیر از رفتار والدین با کودک، رفتار والدین با هم نیز می‌تواند در بروز افسردگی نقش داشته باشد، مانند دعواهای زناشویی مداوم و مقصر دانستن کودک در اختلافات خانوادگی، مطرح کردن مسائل اقتصادی در حضور کودک، آگاهی کودک از بیماری والدین به‌طوری که نگران از دست دادن والدینش شود و خود را در بیماری آنها مقصر بداند و در نهایت جدایی والدین.
برخی عوامل روان‌شناختی نیز مانند نبود عزیزان و مخصوصا مرگ پدر یا مادر، از دست دادن سلامت مانند نقص عضو یا بیماری‌های مزمن و لاعلاج می‌تواند کودک شما را افسرده کند.
برخی دلایل ساده مانند تعویض مدرسه یا مهدکودک، اسباب‌کشی و مهاجرت که از نظر شما ممکن است متنوع و خوشحال‌کننده باشد، می‌تواند کودک شما را افسرده کند چرا که تغییر ناگهانی و بدون مقدمه و از دست دادن دوستان برای کودک ناراحت‌کننده است و اگر با او همراه نباشید و به گفتگو با او نپردازید، ممکن است برایش مشکلات روحی پیش بیاید.
پیشگیری و درمان
پس از این‌که افسردگی در کودک شما تشخیص داده شد و همچنین دلیل یا دلایل افسردگی او را نیز فهمیدید، حال راحت‌تر می‌توانید به درمان او بپردازیم. ایجاد یک فضای صمیمی و دوستانه در محیط خانوادگی، برآورده کردن نیاز‌های او به اندازه مناسب، گفتگو با فرزند به نحوی که خوب به حرف‌هایش گوش دهید و به احساساتش احترام بگذارید و گاهی تغییر فضایی که باعث افسرگی کودک شده است و دقت در روابط بین فردی در خانواده مانند رابطه پدر و مادر با هم و با فرزندان دیگر، همه و همه می‌تواند از راهکارهای درمان افسردگی در کودک شما باشد و در عین حال رعایت تمام این نکات می‌تواند از بروز افسردگی نیز پیشگیری کند.
اما اگر علائم افسردگی در کودک شما ادامه یافت یا به‌گونه‌ای بود که به سلامت او ضربه می‌زد، مانند کم خوابی یا کم اشتهایی و اگر ریشه افسردگی کودک شما ژنتیکی بود حتما از یک متخصص کمک بخواهید و نگذارید وضعیت کودکتان وخامت پیدا کند، چرا که افسردگی می‌تواند لطمه‌های زیادی به فرزندتان بزند و هر چه سریع‌تر در صدد درمان آن بر آیید، به نفع شما خواهد بود.