غده چربی(لیپوم)
لیپوم‌ها توده‌های خوش‌خیم حاصل از تجمع سلول‌های چربی بالغ هستند که در بافت زیر پوست و گاهی در اندام‌های داخلی یافت شده و به ندرت بدخیم می‌شوند.
لیپوم ها که بسیاری آنها را تحت عنوان غده های چربی می شناسند، تومورهستند و کاملا خوش خیم می باشند، زیرا از بافت چربی تشکیل شده اند، در لمس نرم هستند و به راحتی جا به جا می شوند. لیپوم ها بسیار شایعند و در حدود یک درصد از جمعیت ذکر می کنند که در جایی از بدن خود لیپوم دارند. آنها معمولا بسیار کوچک و بدون درد هستند، بنابراین بسیاری حتی متوجه نمی شوند که لیپوم دارند. البته همیشه با هر میزان رشدی باید احتمال سرطانی شدن، در نظر گرفته شود. تصور نمی شود لیپوم ها قابلیت بدخیم شدن و یا ایجاد هر گونه آسیبی را داشته باشند. حتی اگر این قابلیت را هم داشته باشند، در شرایط خیلی نادری اتفاق می افتد.
این عارضه ممکن است در همه جای بدن دیده شود، اما بیشتر در ناحیه شکم، پشت گردن، بالای ران یا بازو و به طور کلی بافت‌های نرم بدن بروز می‌کند. لیپوم‌ها گنبدی شکل و معمولا دارای قطر بین ۲ تا ۱۰ سانتی متر هستند، هرچند برخی از آن ها نیز ممکن است اندازه‌ای بزرگ تر از این پیدا کنند.
لیپوم در هر دو جنس و از سنین نوجوانی تا سالمندی (بیشتر ۴۰ تا ۶۰ سالگی) دیده می‌شود. لیپوم می تواند در هر سنی رخ دهد، به طوری که حتی بچه ها هم می توانند آن را داشته باشند، هر چند که نادر است اما غیر ممکن نیست. لیپوم آسیبی نمی رساند، رشد بسیار آهسته ای دارد و یا حتی ممکن است برای چندین سال به همان اندازه بماند. مردم معمولا هنگامی که لیپوم دارند و آن را با غده اشتباه می گیرند، از فکر سرطان بودن آن وحشت زده می شوند. در واقع، لیپوم بی ضرر است.
علت
تئوری های مختلفی در مورد عوامل ایجاد کننده لیپوم وجود دارد، اما هیچ یک از آنها روشن و قطعی نیستند، بنابراین بررسی های بیشتری مورد نیاز است. اگر موفق به پیدا کردن علل لیپوم شویم، شانس مرتفع کردن علل و پیدا کردن درمان مناسب توسط پزشکان را افزایش می دهیم هر چند استعداد ابتلای به آن احتمالا ارثی است و سابقه خانوادگی ابتلا به لیپوم می‌تواند از عوامل افزایش دهنده خطر بروز آن باشد.
به‌طور کلی لیپوم‌ها را می‌توان در ۴ نوع تقسیم‌بندی کرد؛ به غیر از انواع معمول و شایع لیپوم که از تجمع سلول‌های چربی به وجود می‌آیند، یک نوع دیگر لیپوم نوع عروقی است (آنژیولیپوم) که متشکل از بافت چربی همراه با عروق مویرگی و عضلات صاف است. لیپوم عروقی دردناک است یعنی هرچه تجمع مویرگ در این توده بیشتر باشد، درد نیز بیشتر است. نوع دیگر این توده‌های خوش‌خیم دارای حاشیه مشخص هستند ولی گاهی هم لابه‌لای بافت عضلات و زیر پوست به حالت خرچنگی به بافت اطراف نفوذ می‌کنند و نمی‌توان آنها را کاملا برداشت. لیپوم دیگری هم داریم که مادرزادی است.
علائم
گره هایی در زیر پوست رشد می کنند که دارای خصوصیات زیر هستند:
این گره ها گنبدی شکل و دارای قطر 10-2 سانتی متر هستند. برخی از آنها ممکن است اندازه ای بزرگ تر از این پیدا کنند.
این گره ها در لمس دارای قوام خمیری و سطح صاف بوده و به آسانی قابل حرکت دادن هستند. این عارضه ممکن است به صورت ضایعه منفرد و یا ضایعات بروز کند . این گره ها فاقد علایمی نظیر خارش یا درد هستند.
درمان
از جمله روش هایی که در درمان لیپوم مطرح شده، مزوتراپی با تزریق ماده لیستین (فسفاتیدیل کولین ایزوپروترنول) است که نوعی داروی تجزیه کننده چربی است و در مطالعه ای مطرح شده که ترکیب لیستین همراه دئوکسی کولات در درمان لیپوم زیر جلدی موثر و از آن به عنوان یک روش بی خطر و موثر یاد شده است.
یکی از راهکارهای درمانی دیگر، لیزر لیپولیز است که هم باعث ذوب چربی اضافی می شود و هم باعث سفت شدن بافت ها می شود. این روش با صدمه کمتری همراه است.
- لیپوم با اندازه ثابت به درمان نیاز ندارد مگر اینکه بزرگ شود، در عملکرد عضلات اختلال ایجاد کند، عفونی شود یا از نظر زیبایی برای فرد آزاردهنده باشد که در این صورت برداشت آن با جراحی امکان پذیر خواهد بود.
- درمان جراحی این توده ها تحت بی حسی موضعی انجام می شود ولی نباید فراموش کرد که جراحی فقط در مورد درد، حساسیت، التهاب، وجود ترشح در توده، افزایش اندازه، قرار گرفتن لیپوم در مکان های حساس مثل مفاصل، بین عضلات یا وجود آن در مکان هایی مثل پیشانی و جایی که چهره فرد را آسیب بزند صورت می گیرد.
- در صورتی که لیپوم در کمر باشد، ممکن است با ضایعات نخاعی همراه شود و حتما باید قبل از جراحی MRI انجام گیرد.
- کسی که ضایعات متعدد لیپوم دارد این مساله در ژنتیک اوست و دچار لیپوم مادرزادی است. هر چند این بیماری بسیار نادر است اما اتفاق می‌افتد. در این شرایط نیازی نیست که همه توده‌ها با عمل جراحی برداشته شوند بلکه فقط توده‌هایی که زیبایی فرد را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد یا بزرگ شده و دردناک هستند باید جراحی شوند.