آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید چیست؟

آرتریت روماتوئید یک بیماری سیستمیک خود ایمنی است.((سیستمیک))یعنی این که تمام دستگاهای بدن را درگیر می کند. بیماریهای خود ایمنی نیز بیماریهایی هستند که در آنها سیستم دفاعی بدن علیه خود ما فعال می شود در این ‌ بیماری‌ طولانی‌ مدت‌ مفصل‌ به‌ همراه‌ عضلات‌، غشاهای‌ پوشاننده‌ و غضروف‌ متأثر می‌شوند. در این بیماری گاهی‌ چشم‌ و رگهای‌ خونی‌ نیز درگیر می‌شوند. این‌ بیماری‌ سه‌ برابر در زنان‌ شایعتر است‌ و معمولاً بین‌ سنین‌ ۶۰-۲۰ سالگی‌ رخ‌ ولی یک نوع آن به نام Juvenile Rheumatoid Arthritis در کودکان هم دیده می‌شود.حداکثر بروز آن‌ در سنین‌ ۵۰-۳۵ سالگی‌ است‌ به گفته متخصصان؛ در حال حاضر بیش از ۱۰۰ نوع آرتریت شناخته شده است که شایعترین انواع آنها اوستئوآرتریت، آرتریت روماتوئید و نقرس هستند. در واقع هر نوع التهاب مفصلی شکلی از آرتریت محسوب می‌شود.

علائم مفصلی:
درد، تورم، گرمی، درد در هنگام حرکت و محدودیت حرکت مفصل‌ و درد به‌ هنگام‌ لمس و خشکی‌ صبحگاهی‌ در مفصل مبتلا‌ بروز می‌کند. این بیماری معمولا مفاصل محیطی را با توزیعی متقارن در گیر می‌کند و التهاب به مرور زمان باعث تخریب غضروف مفصلی و ساییدگی استخوان و بدنبال آن تغییر شکل مفصل می‌شود. البته سیر آن می‌تواند کاملا متغیر باشد و ممکن است فقط یک بیماری خفیف و درگیری تعداد اندکی از مفاصل و یا یک التهاب پیشرونده شدید وجود داشته باشد.در این بیماری بیشتر مفاصل‌ بین بندی انگشتان و مفاصل کف دست‌، مچ‌ دست‌، آرنج‌، پا، و مچ‌ پا درگیر می‌شوند. گاهی اوقات مهره‌های گردنی نیز درگیر می‌شوند. خصوصیات ابتلا مفاصل در این بیماری این است که مفاصل بصورت دوطرفه درگیر میشوند مثلا مچ هر دو دست یا انگشتان هر دو دست.
علائم خارج مفصلی:
بیماران ممکن است علائم سیستمیک مانند تب، ضعف، خستگی زودرس، بی‌اشتهایی و کاهش وزن داشته باشند. گاهی برآمدگی‌های‌ زیر پوست‌ به نام ندول یا گرههای روماتوئید دیده می‌شود و گاهی درگیری عروق و اعصاب پوست و یا سایر اعضاء بدن مثل کلیه، ریه، طحال، کبد، بیضه‌ها و غیره و درگیری چشمی و خونی وجود دارد.
در مجموع نشانه‌های آرتریت روماتوئید از این قرار  هستند:

سفتی صبحگاهی مفاصل

تورم مفاصل

درد مفصلی

ضعف و خستگی

ندول‌های روماتوئید

علت:
علت دقیق روماتیسم مفصلی ناشناخته‌است ولی در ایجاد این بیماری ایمنی سلولی و ایمنی هومورال هر دو نقش دارند. البته به نظر می‌رسد که گلو درد چرکی در ایجاد آن نقش به سزایی دارد. افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی، نسبت به دیگران شانس ابتلای بیشتری به بیماریهای مزمن مانند پوکی استخوان، آلرژی، بدخیمی‌ها، عفونت‌ها، بیماری‌های گوارشی، بیماریهای قلبی-عروقی و فشارخون دارند.
تشخیص:
– تشخیص آرتریت بر اساس تست‌های خون و رادیولوژی صورت میگیرد.
– تست لاتکس یا RA (روماتوئید آرتریت) یا تست بررسی پروتئین خاصی در خون به نام Rheumatoid factor یا RFاین تست در تشخیص آرتریت روماتوئید اختصاصی است و در دو سوم بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی مثبت میشود. البته این آزمایش در یک بیستم افراد طبیعی هم مثبت میشود پس وجود آن علامت قطعی وجود بیماری نیست.
– تست آزمایشگاهی جدیدتر برای این بیماری بررسی وجود آنتی بادی خاصی در خون به نام cycliccitrullinated peptide یا CCP است که بیشتر از تست قبلی اختصاصی بیماری روماتیسم مفصلی است.
– بالا بودن تست ESR و CRP که نوعی آزمایش خون هستند.
-بررسی مایع مفصلی که معمولا تعداد گلبول های سفید در آن به بالای ۱۰ هزار ( با ارجحیت گلبول های سفید تک هسته ای) میرسد.

درمان:
هیچ معالجه قاطعی برای روماتیسم مفصلی وجود ندارد با این حال درمان هایی که پزشک انجام میدهد برای کاهش درد و مشکلات بیمار است.

داروهایی که مسیر بیماری را تا حدودی تغییر میدهند:
۱-Disease-modifying antirheumatic drugs
این داروها هم موجب کاهش علائم بیماری شده و هم تا حدودی تخریب مفصلی را کم میکنند. این داروها با تاثیر روی واکنش های شیمیایی بدن موجب مهار روند التهاب در مفاصل میشوند.
مهم ترین این داروها عبارتند از متوترکسات methotrexate ، سولفاسالازین sulfasalazine ، طلا gold ، پنی سیلامین penicillamine ، لفلونومید leflunomide ، هیدروکی کلوروکین hydroxychloroquine ، آزاتیوپرین azathioprine ، سیکلوسپورین cyclosporine .
۲- داروهای Anti-TNF-alpha
این دسته از داروها نسبتا جدید هستند. TNF-alfa یا tumor necrotizing factor- alpha ماده ای است که در بدن بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی موجب بروز التهاب مفصلی میشود و این دسته دارویی اثر این ماده را در بدن مسدود کرده یا تغییر میدهند. این داروها التهاب را کاهش داده و موجب کاهش آسیب مفصلی می شوند. مهمترین این داروها عبارتند از etanercept, infliximab, adalimumab and certolizuma .
مهمترین اهداف پزشک در درمان این بیماری عبارتند از:
کم کردن فعالیت بیماری و به دنبال آن کاهش تخریب مفاصل
کاهش درد و محدودیت مفصل
کاهش ناتوانی هایی که به علت درد،آسیب مفصل یاتغییرشکل اندام ایجاد میشود
درمان عوارض و مشکلات همراه بیماری