کمبود پروتئین در بدن چه نشانه هایی دارد ؟

 
 

درمورد کمبود پروتئین میتوانیم اینطور بیان کنیم که نقش و عملکرد پروتئین در بدن بسیار مهم و پیچیده است. این ماده مغذی برای ساخت و ترمیم عضلات و بافت های دیگر در بدن از جمله خون ، غضروف، استخوان و پوست لازم است. علاوه بر آن پروتئین در تولید هورمون نیز نقش مهمی دارد.

در صورت تامین نشدن پروتئین مورد نیاز بدن از طریق غذا یا حتی  مکمل، سلامت فرد به خطر می افتد. به نقل از سایت نیوزویک، به همین دلیل است که  بیشتر گیاه خواران و افرادی که رژیم می گیرند، دچار علایم  کمبود پروتئین می شوند. با مصرف نکردن مواد غذایی  بدون پروتئین، بدن مجبور است از پروتئین ذخیره شده ، استفاده کند. در نتیجه بافت هایی که در آن پروتئین ذخیره می شود  مانند عضلات تحلیل می رود.

علائم کمبود پروتیئن:

متورم شدن گونه ها

علت آن التهاب  غدد بزاقی است. این مشکل در پی عدم تعادل بین پروتئین و کربوهیدرات رخ می دهد.

چشم های پف کرده

با کمبود پروتئین تراکم مایعات در بافت ها  تشدید می شود .پروتئین از ترکیباتی است که در ایجاد تعادل مایعات در بدن نقش دارد.

دست های متورم

این حالت نیز به دلیل جمع شدن آب در بافت ها ایجاد می شود .علل ادم متعدد است و یکی از آن ها کمبودپروتئین است.

خشکی بیش ازحد پوست

کمبود پروتئین  به خشکی بیش از حد و پوسته پوسته شدن پوست و بروز جوش های ریز منجر می شود. کمبود پروتئین پوست را مستعد آفتاب سوختگی می کند.

بی حالی و کندی حافظه

کمبود پروتئین در میزان انرژی و عملکرد شناختی بدن نیز تاثیر می گذارد. همان گونه که گفته شد، پروتئین برای تولید طبیعی هورمون ها حیاتی است. برخی از این هورمون ها در کنترل استرس ، تولید انرژی و هوشیاری ذهنی نقش دارد. برای پیش گیری از بی حالی و کندی حافظه لازم است که پروتئین کافی دریافت کنید.

خستگی بیش از حد

بیشتر افراد گیاه‌خوار معتقدند نسبت به زمانی که گوشت مصرف می‌کردند، انرژی بیشتری دارند. اما در این میان، احساس خستگی و خالی شدن بدن از انرژی در آنها یکی از علائم اولیه کمبود پروتئین در بدن به‌شمار می‌رود. خواب‌آلودگی در طول روز یا عصر که در واقع یک خستگی غیرمعمول تلقی می‌شود. این نوع خستگی تنها یک حالت جسمی نیست بلکه فقدان انگیزه ذهنی نیز می‌تواند با کمبود پروتئین مرتبط باشد.

ضعف هنگام فعالیت بدنی

وقتی بدن با کمبود پروتئین مواجه می‌شود، ماهیچه‌ها توانایی لازم را برای ترمیم و بازیابی توان خود بعد از انجام فعالیت ندارند. در چنین حالتی، ورزش و فعالیت شدید می‌تواند زیان‌آور باشد و بدن ضعیف‌تر می‌شود.

ماهیچه‌ها

کمبود پروتئین تنها روی عملکرد و کاهش قدرت ماهیچه‌ها اثر نمی‌گذارد بلکه از حجم و اندازه آنها نیز کاسته می‌شود. وقتی بدن با کمبود پروتئین مواجه می‌شود و نمی‌تواند آن را از مواد غذایی مصرفی تأمین کند، از هر جایی از بدن که بتواند آن را برمی‌دارد و ماهیچه‌ها اولین نقطه‌ای از بدن هستند که پروتئین خود را از دست می‌دهند و بافت ماهیچه‌ای بدن شل می‌شود و حالت طبیعی خود را از دست می‌دهد.

تأخیر در ترمیم

کاهش روند بهبودی جراحات و زخم‌های بدن و طولانی‌تر شدن فرآیند درمان یکی از علل کمبود پروتئین در بدن به شمار می‌رود. پروتئین برای ساخت بافت‌های جدید الزامی است بنابراین در صورت کمبود، بدن قادر به ترمیم خود نخواهد بود.

ریزش مو

ارتباط ریزش مو با کمبود پروتئین شاید در ظاهر عجیب به نظر برسد ولی زمانی که با کمبود این ماده مواجه می‌شوید، بدن در حالت مقاومت و صرفه‌جویی قرار می‌گیرد و سعی می‌کند کمترین مقدار پروتئین را مصرف کند، بنابراین پروتئین زیادی را در ساخت مو و ناخن استفاده نمی‌کند؛ در نتیجه، موها و ناخن‌ها حالت شکننده به خود می‌گیرند و لطافت و نرمی خود را از دست می‌دهند.

بیمار شدن مرتب

به‌طور قطع، پروتئین باعث فعال نگه‌داشتن سیستم ایمنی بدن می‌شود. وقتی بدن با کمبود پروتئین مواجه می‌شود و پروتئین کافی در رژیم غذایی وجود نداشته باشد، پروتئین‌هایی در بدن که با مهاجمانی چون باکتری‌ها و ویروس‌ها مبارزه می‌کنند، از بین رفته و برای سوخت و ساز بدن مورد استفاده قرار می‌گیرند. در نتیجه ترمیم زخم‌ها و جراحات بدن دشوارتر شده، مبارزه با عفونت‌ها با سختی انجام می‌شود و فرد سریع‌تر دچار سرماخوردگی می‌شود.

اگر همیشه احساس گرسنگی می‌کنید و نمی‌توانید دست از خوردن غذا بکشید، ممکن است بدنتان از کمبود پروتئین رنج ببرد. مقدار کافی پروتئین در بدن باعث کاهش مصرف کالری بیش از حد می‌شود. گنجاندن حدود 20 درصد مواد پروتئینی در هر وعده غذایی از قبیل یک تکه مرغ، یک تکه ماهی و تخم‌مرغ باعث می‌شود زودتر احساس سیری کنید و از پرخوری جلوگیری می‌کند.

رژیم‌های کم‌کالری معمول که برای کاهش وزن مورد استفاده قرار می‌گیرند، شاید در ظاهر مؤثر باشند ولی باعث کاهش حجم ماهیچه‌ای می‌شود. به همین دلیل افرادی که رژیم‌های لاغری را دنبال می‌کنند معمولا ماهیچه‌های شل و افتاده‌ و بدنی استخوانی دارند.

در واقع، با حفظ مقدار لازم پروتئین در رژیم غذایی روزانه، می‌توان مانع از بین رفتن حجم عضلانی شد.

درمان کمبود پروتئین

چنانچه هر یک از علائم فوق را مشاهده کردید، ضرورت دارد که با دکتر مشورت نمایید. در موارد جزئی، درمان شامل وارد نمودن پروتئین به رژیم غذایی روزانه‌تان می‌باشد. در صورت کمبود شدید، مکمل پروتئین داخل وریدی (IV) ممکن است لازم باشد.

به منظور درمان و جلوگیری از کمبود پروتئین، ضروری است که غذاهای غنی از پروتئین را در رژیم غذایی هر روز خود وارد نمایید. مواد غذایی غنی از پروتئین ماهی، تخم مرغ، اردک، بوقلمون، گوشت بره، مرغ، گوشت گاو، سویا، آجیل، انواع دانه، حبوبات، بقولات، غلات سبوس‌دار، دانه‌ جوانه زده، توفو، پنیر، کره بادام زمینی، و غیره را شامل می‌شود. افرادی که از یک رژیم غذایی گیاه‌خواری صِرف پیروی می‌کنند، باید مطمئن شوند که رژیم غذایی آنها کمبود پروتئین نداشته باشد.

چندین مکمل پروتئین در بازار موجود است که می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند. با این حال، توصیه می‌شود که قبل از تصمیم به مصرف هرگونه مکملی با یک پزشک مشورت نمایید به این دلیل که مصرف بیش از حد این مکمل‌ها می‌تواند به مسمومیت منجر شود.

از آنجا که کمبود آن اثرات طولانی مدتی مانند سنگ کیسه صفرا، بیماری‌های قلبی، نارسایی ارگانها و حتی مرگ را بهمراه دارد، ضروری است که در اسرع وقت به درمان و جلوگیری از کمبود پروتئین بپردازید. به عنوان نکته‌ی پایانی بایستی گفت که داشتن یک رژیم غذایی متعادل در پیشگیری از بیماری کمبود پروتئین تا حد زیادی کمک می‌کند. مراقب خود باشید!