کمر درد
کمر ارتباط دهنده بالا و پایین بدن به همدیگر بوده و بیشترین فشار وزن در بدن را تحمل میکند. به همین دلیل آسیب دیدن و کمردرد بخصوص موقع خم‌شدن، برداشت و یا حرکت دادن بدن بسیار معمول می‌باشد و هرفرد حداقل یکبار کمردرد را تجربه میکند. کمردرد یکی از معمول‌ترین دلایل غیبت از کار و یا مراجعه به پزشک است. هرچند کمردرد آزاردهنده و ناراحت کننده است ولی معمولا مشکلی جدی نمی‌باشد و پیشگیری و یا کاهش درد کمر با انجام روش‌ها و رعایت عواملی ممکن می‌باشد. اگر نتوانستید از کمردرد پیشگیری کنید، درمان های ساده خانگی معمولا برای درمان کمردرد ممکن می‌باشد و جراحی معمولا برای درمان این درد معمول مورد نیاز نیست.
نشانه‌ها و علایم کمردرد
بسته به دلیل کمردرد علایم و نشانه‌های آن متفاوت می‌باشد. درد کمر ممکن است کم و مبهم و یا شدید و سخت باشد. این درد میتواند در ناحیه کوچکی از کمر و یا کل کمر خود را نشان دهد. ممکن است هنگام کمردرد دچار گرفتگی عضلات شوید. همچنین کمردرد میتواند باعث مشکلات پا از جمله درد، بی حسی یا سوزن سوزن شدن پا شود. اکثر موارد کمردرد کوتاه مدت (حاد) بوده و بعد از چند هفته ازبین می‌رود. درصورتیکه شما تحت فشار باشید، ممکن است کمردرد شما به نوع طولانی مدت (مزمن) تبدیل شود.
اکثر کمردردها به تدریج با درمان های خانگی و مراقبت شخصی بهبود می یابند. با این که ممکن است چند هفته طول بکشد تا کمردرد به طور کامل برطرف شود معمولا ظرف ۷۲ ساعت از مراقبت شخصی مقداری بهبودی حاصل می شود. در غیر این صورت به پزشک مراجعه کنید. در موارد نادر، کمردرد نشان دهنده ی مشکل پزشکی جدی است.
در صورت وجود موارد زیر فورا به پزشک مراجعه کنید:
1.چنانچه درد دایمی یا شدید به ویژه در هنگام خواب، شب یا در وضعیت درازکش ایجاد می شود.
2.چنانچه کمردرد به یک یا هر دو ساق پا انتشار می یابد و به ویژه به زیر زانوها می رسد.
3.چنانچه درد با ضعف، کرختی یا گزگز یک یا هر دو ساق همراه است.
4.چنانچه درد مشکلات مدفوعی یا ادراری جدید را سبب شده است.
5.چنانچه کمردرد با درد یا ضربان در ناحیه شکم و یا با تب همراه است.
6.در مواردی که کمردرد به دنبال به زمین افتادن، یا واردآمدن ضربه به کمر ایجاد شده است.
7.اگر کمردرد با کاهش وزن توجیه نشده همراه است.
8.در صورتی که کمردرد برای اولین بار پس از ۵۰ سالگی شروع شده است یا سابقه سرطان، پوکی استخوان، مصرف کورتون، بعضی داروها یا سوء مصرف الکل وجود دارد.
علایم شایع کمردرد
علایم شایع کمردرد شامل:
1.درد های عضلانی
2.درد ضربه زننده یا تیرکشنده
3.دردی که تا پایین پای شما کشیده میشود
4.محدود شدن انعطاف پذیری یا محدوده حرکت کمر
5.ناتوانی در راست ایستادن
دلایل کمردرد
معمولا دردکمر بدون دلیل واضحی شروع به ظاهر شدن میکند و پیداکردن دلیل آن به آسانی ممکن نمی‌باشد.
عواملی که میتواند باعث کمردرد شود، شامل:
1.کشیدگی ماهیچه‌ها و یا رباط‌ها.
2.دیسک برجسته و یا بیرون زده و فتق دیسک.
3.آرتروز
4.ورم مفاصل
5.افزایش سن
6.مشکل مادرزادی ستون فقرات
سایر دلایل شامل:
1.اختلال خواب
2.برداشتن و حمل بارهای سنگین
3.تشک نامناسب و…
عوامل خطر کمردرد
عواملی که خطر ایجاد کمردرد را افزایش می دهند عبارتند از:
1.استعمال دخانیات
2.چاقی
3.سن بالا
4.جنسیت مونث
5.کار بدنی سنگین و شدید
6.کار نشسته بی تحرک
7.کار پر استرس
8.اضطراب
9.افسردگی
درمان کمردرد با طب سنتی یا جایگزین
برای درمان کمردرد میتوان از بعضی انواع روش‌های موجود در طب سنتی یا جایگزین میتوان استفاده نمود، این روش‌ها شامل:
1.طب سوزنی: یک فرد حرفه‌ای در طب سوزنی با فروکردن سوزن‌های استرلیزه و استیل در نقاط خاصی از پوست بدنمی‌تواند درد و سایر علایم کمردرد را بهبود بخشد.
2.ماساژ: اگر کمردرد شما بدلیل خشکی عضلانی و یا فشار بیش از حد بر عضلات باشد، ماساژ درمانی ممکن‌است بتواند به شما کمک کند.
3.یوگا: بعضی از انواع یوگا میتواند به شما در کاهش شدت کمردرد کمک نماید.
مراقبت های کلی کمر درد
1.کمر خود را گرم نگهداری کنید. یک شال دور کمر خود بپیچید.
2.یک تا دو روز در منزل استراحت کرده و 2-1 هفته چیز سنگینی بلند نکنید
وقتی می ایستید
1.صاف و کشیده بایستید. سر خود را به بالا و به آسمان بچسبانید.
- شانه های خود را شل نگه دارید.
- عضلات شکم خود را منقبض کنید تا شکم شما کمی به داخل برود.
وقتی مینشینید
1.باسن خود را به عقب ترین قسمت نشیمن صندلی برده و کاملا به تکیه گاه صندلی تکیه بزنید. گاهی اوقات قرار دادن یک بالشت کوچک در پشت کمر مفید است.
- زیر پاهای خود چیزی قرار دهید بطوریکه زانوهای شما در ارتفاعی کمی بالاتر از لگن شما قرار بگیرند.
وقتی میخوابید
1.جایی که میخوابید حتی الامکان سفت باشد. روی تشک نرم نخوابید.
2.وقتی به شانه میخوابید زانوها و لگن خود را خم کنید و بین زانو های خود یک بالشت قرار دهید.
3.وقتی به پشت میخوابید یک بالشت را زیر زانوهای خود قرار دهید.
وقتی چیزی را بلند میکنید
کمر خود را مستقیم نگه دارید. زانوانتان را خم کنید و چمباتمه بزنید. جسم را گرفته و به تنه خود نزدیک کنیدوسرپا بایستید.
کمر درد دردوران بارداری بانوان
حدود 80 درصد از زنان باردار حداقل یکبار دچار کمردرد میشوند و بیش از نیمی از این درد ها در سه ماه آخر بارداری ایجاد میشوند. البته در غالب موارد مدت این دردها کوتاه است. با این حال در 30 درصد موارد شدت درد به حدی است که فعالیت های روزانه را محدود میکند. کمردرد دوران بارداری در افراد زیر بیشتر دیده میشود:
- زنان چاق
- بارداری های مکرر
- سابقه کمردرد در بارداری های قبلی
علل کمردردهای بارداری معمولا یک عامل نیست و تغییرات بیومکانیکی در ستون مهره، تغییرات هورمونی که در زنان بارداری ایجاد میشوند و تغییراتی که در وضعیت روحی و روانی زن باردار ایجاد میشود در ایجاد آن نقش دارند.
حدود یکی سوم کمردردهای بارداری در سه ماهه اول آن ایجاد میشوند یعنی زمانی که هنوز شکم بزرگ نشده و فشار خاصی به ستون مهره وارد نمیشود. بنظر میرسد تغییرات هورمونی در شروع این دردها نقش داشته باشند. همین تغییرات هورمونی است که در دوران قبل از عادات ماهانه میتواند موجب کمردرد شود. این تغییرات هورمونی معمولا بر روی تاندون ها و رباط های اطراف ستون مهره و همچنین رباط های لگن ( در مفاصل ساکروایلیاک و سمفیز پوبیس) تاثیر گذاشته و موجب شل شدن آنها میشود. این شلی و افزایش طول میتواند موجب ناپایداری مفاصل این نواحی و بدنبال آن بروز درد شود.
علت عمده درد کمر در دوران بارداری تغییراتی است که در عضلات و ریاط ها و تاندون های ستون مهره ایجاد میشود.
پیشگیری و درمان کمردرد در زمان بارداری
توجه به نکات زیر در دوران بارداری میتواند موجب کاهش احتمال بروز کمردرد شود:
- زنان باردار باید مواظب افزایش وزن خود باشند.
- نرمش هایی را انجام دهند تا عضلات کمر خود را قویتر کنند.
- به وضعیت قامت خود بیشتر توجه کرده و درست بایستند و درست بنشینند.
- کفش های پاشنه بلند نپوشند.
فعالیت های زیر ممکن است شدت درد کمر در زنان باردار را افزایش دهند. در این صورت بهتر است از آنها اجتناب کرد:
- ایستادن یا راه رفتن بیش از 30 دقیقه
- به دست گرفتن کیف یا ساک سنگین
- ایستادن بر روی یک پا
- بالا رفتن از پله
- خم شدن به جلو
- رانندگی بیش از 30 دقیقه
از روش های زیر میتوان برای کاهش کمردرد در دوران بارداری استفاده کرد:
- کمربند طبی
- استراحت
- انجام نرمش های طبی
- ماساژ درمانی
نقش ورزش در کمر درد
از آنجا که ورزش سبب کاهش شدت درد میشود و احتمال عود درد را کاهش می‌دهد، برای بیماران مبتلا به کمردرد، نقش درمانی بسیار مهمی دارد. یک برنامه ورزشی خوب میتواند سبب تسریع بهبود درد، کاهش شدت درد و حتی پیشگیری از عود کمردرد شود.
حرکات ورزشی مناسب جهت تسکین کمر درد
1.روی شکم دراز بکشید و حدود 30 ثانیه خودتان را در این وضعیت نگه دارید.
2.ابتدا روی شکم دراز بکشید. دست راست و پای چپ را حدود 15 سانتی‌متر بالاتر از سطح زمین آورده و حدود 6 ثانیه در همین وضعیت نگه دارید. دست و پا را پایین بیاورید و همین حرکت را با دست و پای دیگر تکرار کنید.
3.به پشت روی زمین دراز بکشید؛ به صورتی که زانوها خم شود و کف پا روی زمین قرار بگیرد. اکنون یک زانوی خود را تا سینه بیاورید. پای دیگر را حرکت ندهید. باید قوس کمرتان صاف شود و کشش خفیفی را در باسن خود حس کنید. این کشش را 30 ثانیه ادامه دهید.
4.روی زمین دراز بکشید. زانوها باید حدود 90 درجه خم شوند. به تدریج عضلات شکم را منقبض کنید و شانه‌هایتان را بالا بیاورید. گردن خود را خم نکنید. 6 ثانیه در همین وضع بمانید.
5.روی زمین دراز بکشید. قوس کمر خود را به زمین بچسبانید. اگر حرکت را درست انجام دهید، یک نیروی رو به بالا در شانه‌ها و باسن خود حس میکنید. این وضعیت را 6 ثانیه حفظ کنید.
6.روی زمـیــن زانو بزنید. به تدریج تنه خود را به جلو ببرید. دقت کنید که پای جلویی و زانوی عقبی روی زمین ثابت بمانند و وضعیت ستون فقرات و قوس کمر نیز تغییر نکند. این حالت را 30 ثانیه حفظ کنید.
7.این ورزش، عضلات پشت، تنه و ران را تقویت میکند. در فاصله 20 سانتی‌متری یک دیوار بایستید. به دیوار تکیه بدهید؛ به نحوی که ستون فقرات شما به دیوار بچسبد. زانوهای‌تان را کمی خم کنید و قوس کمر را به دیوار بچسبانید. این وضعیت را حدود 6 ثانیه حفظ کنید.
9.این حرکت برای تقویت عضلات هامسترینگ و عضلات اطراف مفصل ران و لگن (هیپ) است. روی زمین دراز بکشید. دقت کنید که فقط پاشنه‌های پا روی زمین باشد. اکنون پاشنه‌ها را روی زمین فشار دهید. باسن را منقبض کنید و آن را از زمین بلند کنید، به نحوی که شانه‌ها، باسن و زانو در امتداد هم باشند. این وضعیت را حدود 6ثانیه حفظ کنید.