کیست پستان در زنان
فیبروکیستیک پستان به شکل فیبروز و کیست های بسیار ریز در پستان مشخص می شود که در بعضی مواقع احتمال افزایش و بزرگ شدن کیست ها وجود دارد، ولی در اغلب موارد اندازه آن ها بسیار ریز است.
این عارضه تغییر حالت خاص سینه است، ولی بیماری تلقی نمی شود، زیرا 80 درصد زنان در زمانی از عمر خود میزانی از این حالت را تجربه می کنند و نزدیک به عادت ماهانه دچار ورم و سنگینی و همچنین دردناک شدن پستان می شوند.
در حالت فیبروکیستیک، در نزدیکی زمان عادت ماهانه به دلیل بالا رفتن هورمون های زنانه در خون و حساس بودن نسج سینه به این هورمون ها، پستان دچار تورم و سنگینی می شود و به دنبال آن دردناک می شود.
بعد از شروع سیکل ماهانه به دلیل کاهش هورمون استروژن در خون، درد سینه ها به میزان زیادی برطرف می شود و فرد احساس راحتی می کند.
این حالت در بعضی افراد به شکل خفیف و فقط چند روز قبل از عادت ماهانه شروع می شود و با آغاز این دوران کاملا از بین می رود، اما در بعضی از افرادی که به حالت شدید به این عارضه مبتلا هستند، ممکن است دوره طولانی تری سینه شان دردناک باشد تا جایی که در گروهی از این افراد فقط یک هفته بعد از پریود، سینه ها بدون درد است و بعد از این دوران دوباره سینه ها شروع به تورم می کنند و دردناک می شوند و حدود دو تا سه هفته این درد طول می کشد تا عادت ماهیانه بعدی اتفاق بیفتد.
انواع کیست ها :
کیست‌های پستان دو نوع ساده و کمپلکس دارند.
- کیست‌های ساده، دیواره صافی دارند و داخل آنها مایع زلالی وجود دارد. بیشتر خانم‌ها دچار این نوع کیست می‌شوند که بی‌خطر است و بیمار فقط باید تحت‌نظر باشد.
- کیست کمپلکس ممکن است دیواره ضخیمی داشته و توپر یا چندحفره‌ای باشد. با توجه به نظر جراح یا رادیولوژیست، گاهی از این نوع کیست‌ها نمونهبرداری انجام می‌شود. نمونهبرداری می‌تواند باز (جراحی) یا با سوزن‌های ضخیم باشد.
سینه‌های فیبروکیستیک وضعیت سرطانی ندارند. این یک وضعیت ناشی از حضور کیست‌ها یا برآمدگی‌های متعدد در پستان‌ها است. این سندرم هم چنین به عنوان تغییراتِ فیبروکیستیک، التهابِ مزمن کیستیک پستان و ناراحتی پستان شناخته شده است. این کیست‌ها توده‌های گردی هستند که آزادانه حرکت می‌کنند و یا نرم هستند یا سفت. بیماران از سینه‌های متورم و دردناک پیش از شروع قاعدگی رنج می‌برند. البته این وضعیت منجر به سرطان سینه نمی‌شود.
علل ایجاد سینه های فیبروکیستیک
علت اصلی سینه‌های فیبروکیستیک، تغییراتِ ماهانه در سطوح استروژن و پروژسترون است. ترشح بیش از حد هورمون استروژن، دلیل اصلی ایجاد کیست‌ها است. استروژن هورمون پرولاکتین را که مسئولِ آماده سازی بدن زن برای بارداری احتمالی است کنترل می‌کند. این مشکل به طور عمده زنان را در سن بارداری یا بین 30 تا 50 سالگی درگیر می‌کند. سیستم لنفاوی مایعات را از بافت پستان جمع آوری کرده و به خارج از سینه‌ها حمل می‌کند. هنگامی که افزایشی در محتوای سیال رخ می‌دهد، آنها تمایل به تجمع در بعضی از نقاط پستان پیدا می‌کنند. بافت فیبری خاصی آنها را احاطه می‌کند و در نتیجه تشکیل کیست، مانند زخم ضخیم می‌شود.
علایم‌شایع
– توده‌ها معمولاً در هر دو پستان‌وجود دارند. ممکن‌است‌تنها یک‌توده‌وجود داشته‌باشد، اما معمولاً چندین‌توده‌وجود دارد.
– وقتی‌که روی این توده‌ها با نوک انگشتان فشار آورده می‌شود، بافت آن مقاومت نشان می‌دهد و فشرده نمی‌شود. این توده‌ها ممکن است به هنگام لمس دردناک باشند.
– درد در کل‌پستان، خصوصاً درست قبل از شروع عادت ماهانه
– این توده‌ها غالباً قبل از عادت ماهان ه‌بزرگ می‌شوند و بعد از آن کوچک می‌شوند.
– اندازه توده‌ها متغیر است. اگر توده‌ها نسبتاً بزرگ و در سطح پستان باشند، می‌توان آنها را به راحتی حرکت داد.
– توده‌های عمقی را شاید بتوان از سرطان پستان افتراق داد.
– ترشح از نوک پستان
درمان
در قدم اول برای درمان زنان مبتلا به فیبروکیستیک، به آن ها اطمینان داده می شود که مشکلی وجود ندارد و این یک عارضه عادی و قابل درمان است که این اطمینان بخشی تا حدودی، از استرس بیمار می کاهد. در صورتی که بیمار برای کاهش درد نیاز به مصرف دارو داشته باشد، با تجویز ترکیبات ویتامین ای و روغن گل مغربی تا میزان زیادی می توان درد را کاهش داد و همزمان به بیمار توصیه می شود که رژیم غذایی ذکر شده را رعایت کند.در مواردی که شدت درد زیاد باشد، از درمان های دارویی دیگر مانند تاموکسیفن و دانازول استفاده می شود.
اغلب کیست‌های پستان نباید دستکاری شوند و درمان جراحی در این بیماران معمولا نیاز نیست، مگر در مواردی که شدت درد بیمار زیاد باشد و پزشک مجبور شود قسمتی از ناحیه سینه را که فیبروکیستیک دردناک در آن قرار دارد خارج کند، ولی جراحی در سینه های فیبروکیستیک بسیار بسیار نادر اتفاق می افتد و 99 درصد خانم ها، به درمان های ابتدایی و دارویی پاسخ می دهند.کیست‌هایی که بیش از دو بار تخلیه شده اند و به فاصله کوتاهی عود کرده‌اند، معمولا نیاز به جراحی دارند. خوشبختانه کیست‌ها، زمینه‌ساز سرطان نیستند و این تصور که جراحی ضایعه های پستانی ممکن است در آینده به بدخیمی و سرطان پستان منجر شود، اشتباه است.
برداشتن توده‌های پستانی در سنین پایین به عوامل مختلفی بستگی دارد. اگر فردی کمتر از 25 سال سن داشته باشد و سابقه خانوادگی نداشته باشد و سونوگرافی و معاینه، خوش‌خیم بودن توده را نشان دهد، فقط تحت نظر گرفته می‌شود، ولی در خانم‌های بالاتر از 30 سال که سابقه خانوادگی داشته باشند، از توده نمونهبرداری می‌شود؛ اگر خوش‌خیم باشد بیمار تحت‌نظرگرفته می‌شود و اگر توده خوش‌خیم در حال رشد باشد، حتما باید خارج شود. همه تومورهای پستانی از نظر گیرنده‌های هورمون های استروژن و پروژسترون بررسی می‌شوند. اگر تومور گیرنده هورمونی داشته باشد، لازم است بیمار پنج سال بعد از خارج کردن تومور، دارو مصرف کند تا جلوی عود مجدد در همان پستان یا پستان دیگر گرفته شود. فقط در 25 درصد موارد، بیماران سابقه خانوادگی دارند، بنابراین خیلی از افراد اولین نفری هستند که در خانواده به این بیماری مبتلا می‌شوند. برای آگاهی از این مساله نیز لازم است با یک متخصص ژنتیک مشورت شود.